Morales vat strijd met grootgrondbezitters aan

De nieuwe regering heeft de democratische bevoegdheid om een diepgaande landhervorming uit te voeren. We gaan dat doen nadat de bevoegde instellingen gereorganiseerd zijn, omdat die bemand werden door mensen die bekend staan als vertegenwoordigers van machtige grootgrondbezitters en van de agro-industrie. Dat zegt Alfredo Rada, staatssecretaris Coördinatie met Sociale Bewegingen in de regering-Morales die op 22 januari aantrad.

Dit kan wel eens een cruciale test worden voor de regering-Morales. Vanuit zijn kantoor in het regeringspaleis trekt Rada een op gang die in 1996 bij wet van kracht werd, maar voor een groot deel dode letter is gebleven. De wet legde procedures vast om een einde te maken aan grote onproductieve landeigendommen en om formele eigendomsrechten toe te kennen aan kleine boeren en voor de gemeenschapsgronden van inheemse volkeren.

Maar op negen jaar tijd heeft de Boliviaanse staat slechts 14 miljoen hectare bekeken. Dat is 13 procent van de totale oppervlakte voor landbouw, veeteelt en bosbouw, volgens de laatste cijfers van het Nationale Instituut voor Landhervorming. Aan dit tempo zou het 66 jaar duren om de operatie af te ronden.

Momenteel is 55 miljoen hectare in handen van grootgrondbezitters en 45 miljoen van kleine boeren. Amper honderd families, zo zeggen de VN, bezitten 25 miljoen hectare terwijl 2 miljoen kleine boeren samen 5 miljoen hectare moeten delen. Sinds 2000 kent het land zijn eigen Beweging van Landloze Boeren, naar model van de MST-beweging in Brazilië.

De Boliviaanse wet verbiedt ook dat buitenlanders land bezitten dat op minder dan 50 kilometer van de grens ligt. Volgens parlementslid Isaac Ávalos van de regerende linkse MAS-partij zijn zo’n 600.000 hectare illegaal bezet. Aangemoedigd door het aantreden van Morales, zelf van inheemse afkomst en leider van de cocaboeren, vragen inheemse volkeren onteigening van het land van Braziliaanse en Paraguayaanse ondernemers die grote gebieden aan de noordelijke en noordoostelijke grens met Brazilië hebben opgekocht.

Minister van Landbouwontwikkeling Hugo Salvatierra heeft inderdaad aangekondigd dat illegale eigendommen onteigend zullen worden. Volgens Rada zal de overheid, met de steun van het leger, de soevereiniteit in de regio’s bezet door buitenlanders herstellen, en wel op een besliste manier.

Morales zelf riep grootgrondbezitters deze week op braakliggend land te delen met arme kleine boeren. De Boliviaanse president werkt samen met zijn Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva. Samen willen ze de strijd aangaan tegen illegale landverkoop en smokkel van goud, hout en andere natuurlijke hulpbronnen uit de Boliviaanse Amazone.

Morgen (vrijdag) eindigt in het Braziliaanse Porto Alegre de tweede internationale conferentie over landhervorming en plattelandsontwikkeling van de VN-Voedsel- en Landbouworganisatie FAO. Maar de kans is klein dat daar veel wereldschokkends uit voortkomt. Slechts 80 landen stuurden een officiële delegatie, er was geen enkele regeringsleider en amper ministers. Zelfs Lula liet verstek gaan. (ADR/MM)