Neocons noemen Obama's reactie op onlusten Iran “zwak”

Dit weekend zagen de politieke televisieprogramma’s in de VS “een parade van Republikeinse Congresleden” passeren, zoals de rechtse Washington Times het noemde. De politici vroegen dat president Obama zich sterker uitspreekt tegen de repressieve acties van de ordediensten in de Iraanse hoofdstad Teheran.
Deze week besteedt het neoconservatieve tijdschrift Weekly Standard
meer dan de helft van zijn artikels aan hetzelfde thema. Het beschuldigt Obama ervan op te treden als een “de facto bondgenoot van president Mahmoud Ahmadinejad en Opperste Leider Ali Khamenei”.
De eveneens neoconservatieve Wall Street Journal schreef maandag dat de huidige crisis in Iran en het afdwingen van de VN-sancties tegen Noord-Korea een “belangrijke test voor zijn presidentschap” waren. “We zullen snel weten of Obama uit harder materiaal gemaakt is”, stond in het commentaar. Als Obama er niet in slaagt zich harder op te stellen tegen beide “schurken”, dan zou hij in dezelfde categorie als Jimmy Carter terechtkomen, suggereerde de krant.

CIA

Het koor van rechtse kritiek kwam er net op een moment dat Obama zelf zich duidelijker uitsprak over de situatie in Iran. In een communiqué dat het Witte Huis zaterdag verspreidde, vroeg de president “de Iraanse regering alle geweld en onrechtvaardige acties tegen zijn bevolking te stoppen.”
Obama en zijn entourage vrezen dat een agressievere steun aan oppositieleider Mousavi contraproductief zou werken, vooral in het licht van de vroegere relaties tussen de VS en Iran. In 1953 steunde de CIA een coup die de democratisch verkozen regering van premier Mohammed Mossadeq ten val bracht. In de oorlog tussen Iran en Irak in de jaren 80 schaarden de VS zich achter Irak.
“Het laatste wat ik wil is die krachten in Iran die niets liever zouden willen dan hier een zaak over de Verenigde Staten van te maken, daar een aanleiding voor te geven”, zei Obama in een interview dat het Witte Huis zondag verspreidde.

Gematigde Republikeinen

De voorzichtige houding van Obama wordt gesteund door heel wat experts en politici die met buitenlandse zaken bezig zijn, ook meer gematigde Republikeinen.
“Ik denk dat president dit goed aangepakt heeft”, zei voormalig minister van Buitenlandse Zaken Henry Kissinger vorige week. “Alles wat de Verenigde Staten zeggen dat ons volledig achter een van de tegenkandidaten, achter Mousavi, plaatst, zou een handicap zijn voor die persoon.”
Zaterdag sprak Brent Scowcroft, nationaal veiligheidsadviseur onder Gerald Ford en George H.W. Bush, zich in dezelfde zin uit. “Het zou goed voelen om wat daar gebeurt te kunnen wegblazen, maar men moet zich afvragen of dat de zaak vooruithelpt. Een krijgshaftiger toon zou niet helpen.”

McCain

Het bracht de critici niet op andere gedachten. De Republikeinse senator John McCain, Obama’s tegenstander in de presidentsverkiezingen, ontkende maandag in een interview met Fox News dat een harder VS-standpunt een tegenovergestelde reactie zou uitlokken.
“Kijk, tijdens de Koude Oorlog had je de linkse elite die zei dat we niets mochten doen dat de Russen nerveus kon maken, of het nu de Praagse Lente was of de arbeiders in Polen, in Gdansk. En dan had je Ronald Reagan die zei ‘Breek deze muur af’ en die de Sovjet-Unie een rijk van het kwaad noemde…”
McCain vroeg ook dat de Amerikaanse marine het Noord-Koreaanse schip entert dat het al enkele dagen volgt. Het schip zou een militaire vracht vervoeren en daarmee het VN-wapenembargo overtreden.
De VN-Veiligheidsraad verstrengde vorige maand de sancties tegen Noord-Korea als reactie op de nieuwe kernproeven van het regime in Pyongyang. Noord-Koreaanse schepen mogen doorzocht worden als het vermoeden bestaat dat ze een verboden lading aan boord hebben. Pyongyang zei al dat het elke interceptie van het schip als een “oorlogsdaad” zou interpreteren.