"Nepal stevent af op staatsbankroet"

Aakash Shrestha, de eigenaar van een kleine fotozaak in het toeristische centrum van Kathmandu, verkoopt nu minder dan de helft dan negen jaar geleden. Gisteren heb ik geen enkele camera verkocht, en vandaag doe ik dat waarschijnlijk ook niet, zegt de nog jonge ondernemer. Misschien morgen, zucht Shrestha, en hij haalt zijn schouders op.

Voor Nepalese zakenmensen is een fatalistische instelling misschien de beste oplossing, maar van de overheid kan meer verwacht worden, zegt het Institute of Development Studies in een recent rapport. Zelfs het geld dat uitgeweken Nepalezen naar huis sturen, al jaren de enige geldstroom in de richting van Nepal die gestaag toenam, blijkt intussen uit Nepal weg te sijpelen.

Het bergkoninkrijk tussen India en China worstelt met politieke en economische instabiliteit. Een opstand van maoïstische rebellen heeft de voorbije tien jaar 13.000 slachtoffers gemaakt, tienduizenden boeren uit hun dorpen verjaagd en voor miljoenen euro schade aangericht aan wegen en openbare gebouwen. De toeristen, een belangrijke inkomstenbron voor het straatarme land, blijven weg omdat grote delen van het land onveilig zijn.

De politieke crisis werd ten top werd gedreven door de machtsgreep van koning Gyanendra in februari 2005. De koning heeft beloofd vrede terug te brengen en ook de democratie weer in ere te herstellen, maar de meeste Nepalezen hebben daar geen goed oog in. Ze kunnen alleen maar vaststellen dat hun leven er het voorbije jaar niet op verbeterd is.

Intussen hebben de frequente aanslagen en de stakingen waarmee de maoïstische rebellen de Nepalese overheid op de knieën willen krijgen, de economie zwaar toegetakeld. Zelfs de emigratie van vertwijfelde Nepalezen brengt niet meer zoveel soelaas als vroeger. Dagelijks vertrekken er nog altijd gemiddeld 130 Nepalezen naar het buitenland om daar te gaan werken, en het geld dat ze naar hun achtergebleven verwanten sturen, is volgend de Wereldbank al goed voor 15 procent van het Nepalese bruto binnenlands product. Maar volgens het Institute of Development Studies investeren steeds meer van die verwanten het geld dat ze vanuit het buitenland krijgen, over de grens in het veel stabielere India. Dat zou kunnen leiden tot een sterke daling van de bedragen die in Nepal ter beschikking zijn, waarschuwen de onderzoekers.

Het IfDS zegt dat het overschot van 4 miljard roepie (33 miljoen euro) dat de regering in juli op de begroting voor dit jaar voorzag, moet gecorrigeerd worden tot een tekort van 3,6 miljard roepie (30 miljoen euro). Die cijfers houden geen rekening met het geld dat Nepal uitgeeft aan ontwikkeling. De Wereldbank en het International Monetair Fonds hebben besloten Nepal voorlopig geen bijkomende leningen voor armoedebestrijding toe te kennen, vullen de onderzoekers aan, terwijl andere donoren hebben afgehaakt na de machtsgreep van de koning. Het land staat er dus helemaal alleen voor.

De inflatie en het handelsdeficit nemen angstwekkend toe en de deviezenreserves slinken: een dramatische ontknoping kan niet lang meer op zich laten wachten, waarschuwt het IfDS. En dan blijft er niet veel tijd meer om de bevolking achter een alternatief beleid te krijgen. We zouden niet verbaasd zijn als de totale chaos Nepal in zijn greep krijgt.

Roop Jyoti, staatssecretaris voor Financiën, is het niet eens met de analyse. Volgens hem namen de staatsontvangsten in de laatste helft van vorig jaar toe in vergelijking met dezelfde periode in 2004. En de uitgaven blijven binnen de grenzen die de begroting uittekent. De regering kan haar doelstellingen waarmaken; de economische stabiliteit is verzekerd”.

In een rapport dat deze maand verscheen, geeft het Internationaal Monetair Fonds geen kritiek op het economisch beleid van Nepal. Maar de instelling voorspelt ook een tekort op de begroting. De economische groei zou dit jaar 2,5 tot 3,5 procent bedragen – te weinig om het land uit de armoede te halen. Als de politieke stabiliteit hersteld wordt, de onveiligheid afneemt en er structurele hervormingen komen, kan de Nepalese economie volgens het IMF tegen 2009 weer met 5 procent per jaar gaan groeien. Maar als de problemen aanhouden, zal het verder bergafwaarts gaan met het land, voorspelt de instelling. (PD)