Nieuw bewijsmateriaal voor racisme bij doodvonnissen in VS

Phillips onderzocht de impact van het ras van de beklaagde in de 504 zaken waarbij de openbare aanklager in Harris County tussen 1992 en 1999 de doodstraf eiste. Sinds de herinvoering van de doodstraf in de VS in 1976 voerde Harris County 102 van de 1100 executies uit. Dat is meer dan om het even welke VS-staat, behalve uiteraard Texas zelf, waar Harris County deel van uitmaakt.
Voor elke 100 blanke en 100 zwarte beklaagden kregen gemiddeld 17 zwarten en 12 blanken de doodstraf. De discriminatie tegenover zwarte Amerikanen blijkt vooral uit de feiten waarvoor ze de doodstraf kregen. De criteria voor wat als een ernstig vergrijp werd beschouwd, lagen veel hoger voor blanke aangeklaagden.
“Als je een gelijke straf oplegt voor ongelijke feiten, dan komt dat neer op een ongelijke straf”, schrijft Phillips in zijn onderzoek, dat in de herfst moet verschijnen in de Houston Law Review.
Uit de statistieken van Harris County blijkt verder dat de doodstraf vaker werd opgelegd als de slachtoffers blank waren dan wanneer ze zwart waren. “Onbewust of niet kiezen we partij voor onze eigen gemeenschap”, zegt Taft Foley van de zwarte burgerrechtenorganisatie National Association for the Advancement of Colored People (NAACP).
Volgens Scott Durfee, jurist bij het openbaar ministerie van Harris County, zijn gevolgde procedures “rasneutraal” en niet gewijzigd sinds de vroege jaren tachtig. “De aanklager onderzoekt de kwaliteit van het bewijsmateriaal, de slaagkansen van de aanklacht en of de doodstraf een rechtvaardige straf zou zijn.”

Inhaalbeweging

Sinds de uitspraak van het Amerikaanse Hooggerechtshof in de zaak Mc Cleskey tegen Kemp kan statistisch bewijsmateriaal over de ongelijke toepassing van de doodstraf niet worden ingeroepen om executies tegen te houden. Het bewijsmateriaal dat Phillips verzamelde, kan ertoe bijdragen dat die uitspraak opnieuw in vraag wordt gesteld.
Vandaag (27 mei) is in de VS-staat Virginia de executie gepland van de 31-jarige zwarte man Kevin Green. Hij kreeg de doodstraf voor een gewapende overval op een winkel waarbij hij de eigenaar doodschoot en zijn vrouw ernstig verwondde.
De uitvoering van de doodstraf is in mei 2008 hernomen na een pauze van zeven maanden waarin het Hooggerechtshof onderzocht of dodelijke injecties in overeenstemming zijn met de grondwet. Het Hooggerechthof gaf uiteindelijk groen licht, waardoor de executiemachine nu weer op volle toeren draait om de ‘achterstand’ weg te werken. Van mei tot oktober 2008 zijn 14 executies gepland.