Obama wil een ander buitenlandbeleid, maar hoe anders?

Obama heeft vaak gezegd dat hij niet gelooft in de unilaterale en militaire aanpak van Bush. Hij wil praten met de wereld, ook met tegenstanders als Iran, Cuba en Noord-Korea. Hij heeft een kosmopolitische achtergrond, charisma en een intellect die contrasteren met zijn voorganger, en die zal hij hard nodig hebben om het diplomatieke puin op te ruimen.

Clinton-III

Toch heeft hij nu Rahm Emanuel, een voormalige medewerker van Clinton, aangewezen als stafchef van het Witte Huis, en er worden meer van zulke benoemingen verwacht. Het lijkt erop dat Obama voor een derde regering-Clinton gaat kiezen. Clinton was niet neoconservatief, maar omzeilde wel de VN om te kunnen interveniëren in Kosovo en Soedan, en hij legde met zijn ideeën over Amerika als unieke natie de basis voor acht jaar Bush.

Het is de vraag hoe veel Obama kan en wil veranderen in het buitenlandbeleid, en of dat genoeg is voor de kiezers die dat van hem verwachten. Wat hij waarschijnlijk wel kan doen: de gevangenis in Guantanamo sluiten, weer meedoen met het mondiale klimaatoverleg en de dialoog openenen met Syrië en Iran.

Hij zal zijn politieke kapitaal minder willen verspelen aan de zaken waar hij ook de Republikeinen mee moet krijgen. Dat is het geval voor het ratificeren van het verbod op nucleaire proeven, het erkennen van het VN-Strafhof of het wijzigen van het Noord-Amerikaanse Vrijhandelsverdrag (NAFTA) om daarin ook provisies op te nemen over arbeidsrecht en milieu.

Nu hij zichzelf vooral moet richten op de ergste financiële crisis sinds de Grote Depressie, zal hij het buitenlandbeleid meer aan ondergeschikten moeten overlaten.

Republikeinse realisten

De kandidaten die daarvoor in de race zijn, komen uit een breed politiek spectrum. Aan de ene kant liberale interventionisten zoals zijn running mate Joe Biden, die zouden willen interveniëren in Soedan om de genocide te stoppen, tot Republikeinse realisten zoals Colin Powell, die wantrouwig staan tegenover interventie en “nation-building”.

Naar verwachting zal Obama op Defensie kiezen voor de zittende Republikeinse minister Robert Gates, die de huidige regering in de afgelopen twee jaar op een iets mildere koers heeft gebracht. Gates is het niet eens met Obama’s wens om in 16 maanden tijd de troepen uit Irak terug te trekken. Hij is ook niet te vinden voor het stopzetten van de ontwikkeling van nucleaire wapens, maar Obama heeft beloofd de politieke eenheid in eigen land te versterken, en daar kan Gates met zijn ervaring een rol in spelen.

Als het toch een Democraat wordt in plaats van Gates, zal Obama naar verwachting een Republikeinse realist kiezen op de post van Buitenlandse Zaken. Beide uitersten zullen te vinden zijn in de regering, maar waar Obama zelf staat, moet nog duidelijk worden.