Oliekoorts kan West-Afrika in het Wilde Westen veranderen

Volgend jaar zullen de boringen beginnen, heeft oliemaatschappij African Petroleum aangekondigd. De olie in het Sierra Leone-Liberiabassin werd twee jaar geleden ontdekt.

Maatschappelijke organisaties in Sierra Leone zeggen dat ze nog wat in te halen hebben op dit gebied. “Het is allemaal heel nieuw, we leren nog steeds”, zegt Mohamed Toray van de Nationale Beweging voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling. Volgens hem is de Oliewet van zijn land er deze zomer heel snel doorheengejaagd, zonder veel mensen om advies te vragen. “De wet is gebaseerd op akkoorden met oliebedrijven. Maar dat zou andersom moeten zijn.”

Volgens Toray kan Sierra Leone veel leren van Ghana, waar maatschappelijke organisaties en het publiek werden geconsulteerd toen er in 2007 olie voor de kust was gevonden. En van Nigeria kan het leren hoe het niet moet. Daar zijn honderden vaten per dag (een schatting uit een recent rapport van het Europees Parlement) verloren geraakt door conflicten.

Liberia

Ook in Liberia zijn de verwachtingen van proefboringen hoog. Amerikaanse oliegiganten zoals Chevron en Anadarko Petroleum Corp zijn hard op zoek in de Liberaanse wateren. Het wat minder bekende African Petroleum doet ook mee. Volgens Amerikaanse cijfers kan er in de regio een olievoorraad zijn van 3200 miljoen vaten, en een gasvoorraad van meer dan 600 miljard kubieke meter gas (ongeveer de helft van de huidige gasvoorraad in Nederland).

Olie zou een enorme kans zijn voor de regio, die na een lange tijd van oorlog hard op zoek is naar buitenlandse investeringen. Het huidige bnp per inwoner in Liberia is nog geen halve euro per dag, in Sierra Leone is dat 66 eurocent.

Corruptie

Olie kan volgens Ashworth alleen bijdragen aan welvaart als de regering kiest voor transparante hervormingen, zegt Natalie Ashworth van de organisatie Global Witness. Global Witness onderzoekt de band tussen grondstoffen en conflict. Proefboringen begonnen in augustus voor de kust van Liberia, maar volgens een rapport van de organisatie zijn er veel kwalijke praktijken en zelfs corruptie. “Ambtenaren en tenminste één bedrijf hebben steekpenningen betaald, contracten zijn illegaal uitgedeeld, en bedrijven met weinig ervaring hebben concessies gekregen.”

Volgens Global Witness heeft een regeringsdienst zelfs geld betaald aan het parlement om de oliecontracten te ratificeren. Ook is er geen onafhankelijke controle op de sector. Er is wel een vooruitstrevende wet voor transparantie op het delven van grondstoffen, maar in de praktijk gaat het niet ver genoeg. Kortom: er moet veel veranderen voordat het land klaar is voor de olie, aldus de organisatie.