Paraguay, land van de papierloze kinderen

In Paraguay zitten 600.000 minderjarigen in deze positie. Ze hebben geen toegang tot publieke gezondheidszorg en onderwijs, zegt Belinda Portillo van de organisatie Plan Paraguay. Bij sommige instellingen, vooral op het platteland, kunnen ze wel binnenkomen, maar ze staan niet op een officiële lijst en worden dus niet als leerlingen erkend door het Ministerie van Onderwijs.
Niet alleen Paraguay kampt met dit probleem, blijkt uit de Eerste Latijns-Amerikaanse Regionale Conferentie over Geboorteregistratie en het Recht op Identiteit die deze week is gehouden in Asunción. De conferentie was georganiseerd door het Ministerie van Justitie en Arbeid, de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS), het VN-Kinderfonds Unicef en de ngo Plan International. Het thema was “Registreer me, maak me zichtbaar”. Het doel: volledige, tijdige en gratis registratie mogelijk maken voor alle Latijns-Amerikaanse kinderen in 2015.
Deelnemers verzochten de regeringen om registratie als een recht te erkennen. Vooral inheemse en zwarte volken hebben te lijden onder het probleem. “Ze zijn uitgesloten van de rechten en plichten van burgers”, zei Rossana Ramírez, hoofd van het Burgerlijk Registratiekantoor op de conferentie. Volgens Néstor Vera van Plan International zijn kinderen zonder papieren een makkelijke prooi voor mensenhandelaars.
Een typisch voorbeeld is Dahiana Nohemi Ocampos Ruiz Díaz, een Paraguayaans meisje van bijna vijf. Een week geleden werd zij pas geregistreerd door haar vader, José Félix Ocampos, die leeft van de verkoop van muffins op straat. Hij kon het pas doen toen de regering de service gratis maakte. “Nu kon ik haar aangeven en kreeg ik een identiteitsdocument”, zei hij.
In de hele regio, inclusief het Caribisch gebied, worden jaarlijks 11 miljoen kinderen geboren, waarvan er 2 miljoen niet op tijd worden aangegeven, blijkt uit onderzoek van Unicef. Paraguay staat op nummer één met tweederde van de kinderen (volgens de regering 43%), vervolgens komen Haïti (30 procent), de Dominicaanse Republiek (25 procent) en Brazilië (24 procent). Cuba, Chili en Guyana doen het wel goed.
Registreren is verplicht, maar het is moeilijk af te dwingen, legt de Paraguayaanse vertegenwoordiger van Unicef, Carlos Mazuera, uit. “Het wordt nog niet gezien als recht, voor de staat noch voor de samenleving.” Volgens Mazuera wordt dit vooral veroorzaakt door complexe regels en doordat mensen in afgelegen gebieden wonen.
Het is wel beter geworden in Paraguay, volgens Ramírez, want nu worden er computers gebruikt in plaats van kaartenbakken. Het grootste probleem volgens haar is dat ouders zelf ook weer geen papieren hebben. En dat komt weer doordat ambtenaren te weinig betaald krijgen. De geboorteakte mag volgens de wet dan wel gratis zijn, maar er wordt vaak een bedrag van 2 of 3 dollar gevraagd.
Portillo, van Plan, vindt dat de politiek boter op het hoofd heeft. Als die echt de wil zou hebben om iets te doen, ging er niet zo weinig geld naar het Burgerlijk Registratiekantoor.