Pathaanse gastvrijheid houdt Pakistaans vluchtelingenprobleem binnen de perken

De Pakistaanse regering heeft buiten de gevechtszone 17 kampen opgezet voor de vluchtelingen. In het district Swabi, 100 kilometer van de provinciehoofdstad Peshawar, bieden twee kampen onderdak aan 58.000 mensen. Swabi grenst aan Buner, dat de voorbije weken zwaar werd gebombardeerd, en is overspoeld door vluchtelingen.

Pathaanse traditie

Maar een veelvoud van het aantal mensen in de kampen zoekt elders hun toevlucht. Voor de Pakistaanse Pathanen, de belangrijkste bevolkingsgroep in de streek, is gastvrijheid een oude traditie. Zelfs vreemdelingen zijn welkom in de huizen van veel Pathanen, zeker als ze in nood verkeren.
“292.000 van de 350.000 geregistreerde vluchtelingen in Swabi woonden de voorbije weken in de huizen en gastenverblijven van de mensen die hier leven”, zegt Shahram Khan, de burgemeester van het plaatse Shahram. Volgens de burgemeester leeft 95 procent van de inwoners van Swabi in armoede. Maar dat doet geen afbreuk aan hun gastvrijheid.

“Wij zijn arm, maar we vangen zes mensen op in onze tweekamerwoning”, zegt Farooq Khan, een winkelier uit het dorp Rustam in Swabi. “Ik kan het me niet veroorloven, maar het zou tegen de Pathaanse traditie ingaan om hen geen onderdak te bieden”, zegt hij trots.

Gastvrijheid zonder grenzen

De vluchtelingen in Rustam komen allemaal uit Buner. En de dorpsbewoners doen er alles aan om hen goed te ontvangen. “We organiseren voorstellingen met films uit India zodat onze gasten zich kunnen ontspannen”, zegt Zahir Mohammad, een andere inwoner.

Sommige gastheren zijn armer dan de mensen die ze opvangen. Wazir Khan uit Buner die met acht familieleden in het huis van een verre verwant verblijft, zegt dat hij zijn gastheer al verscheidene keren vergeefs geld heeft aangeboden. “Ze zorgen erg goed voor ons”, zegt hij dankbaar.

De vluchtelingenfamilies zin groot, want in Swat, Buner en Dir is er geen gebrek aan kroostrijke gezinnen. Meer dan zeven kinderen is de regel, maar sommige gezinnen tellen meer dan 15 kinderen.

Massale solidariteit

Aziz Shah, een leraar uit Peshawar, heeft negen vluchtelingen uit Dir opgenomen. “We kunnen niet langer vrij ons huis binnen en buiten lopen omdat er nu andere vrouwen aanwezig zijn. Maar God zal ons zegenen voor wat we doen.” Shah vindt ook dat de vluchtelingen hulp verdienen omdat zijn helemaal geen schuld hebben aan het conflict.

De massale solidariteit verankert het principe van de gastvrijheid allicht nog dieper in de traditie van de mensen in de streek. “Wij zullen deze enorme hulpvaardigheid van onze gastheren nooit vergeten”, zweren Inamullah en Jawad, twee broers uit Swat die nu bij vrienden in Swat verblijven. “Als zij ooit in onze situatie verkeren, zullen we net hetzelfde doen.”

De Pathaanse gastvrijheid werd in 2001 berucht in de Pakistaanse stammengebieden die aan de Noordwestelijke Grensprovincie grenzen. De Afghaanse taliban en hun bondgenoten van Al-Qaida kregen er toen onderdak nadat ze door Amerikaanse troepen verdreven waren uit Kaboel. In Afghanistan vormen de Pathanen de grootste bevolkingsgroep. Zowel in Afghanistan als in Pakistan zijn de Pathanen verdeeld in verschillende stammen en clans, die nooit verenigd werden. Maar ze spreken dezelfde taal en delen tradities waarvan de gastvrijheid deel uitmaakt.