Pemex dreigt te bezwijken onder wurggreep van de staat

Mexico is de vijfde olieproducent ter wereld. Pemex is goed voor 3,4 miljoen vaten ruwe olie per dag en behoort daarmee tot de grootste tien olieproducenten in de wereld. Maar het bedrijf heeft ook de hoogste schuld van alle oliebedrijven: meer dan zestig miljard dollar.

Zelfs nu de olieprijzen in Mexico het hoogste niveau sinds veertien jaar hebben bereikt, ziet het er somber uit voor het bedrijf dat genationaliseerd werd in 1938 en door Mexicaanse politici wordt gezien als een steunpilaar voor de nationale ontwikkeling.

De oliereserves in Mexico dalen zo snel dat de voorraad naar verwachting binnen dertien jaar is uitgeput. Dat is 47 jaar eerder dan in 1985 was voorzien. De reserves zouden kunnen verdubbelen als olievelden in de Golf van Mexico worden aangeboord. Maar Pemex is door gebrek aan geld en technologie niet in staat die velden te exploiteren.

Het grootste probleem van het bedrijf, dat volgens de directie nog met 25 jaar oude technologie moet werken, is dat het grootste deel van de inkomsten in de staatskas vloeit. Vorig jaar was dat 70 procent. Het geld werd gebruikt om 33,4 procent van de overheidsuitgaven te betalen. Het percentage dat Pemex aan belasting moet betalen, is belachelijk. Elk oliebedrijf ter wereld zou op deze manier failliet gaan, zegt energieconsultant Marcelo Contreras. De kip met gouden eieren gaat onder onze ogen dood, en niemand doet iets.

De activa van Pemex daalden van 150 miljard dollar in 2000 tot 73,6 miljard dollar dit jaar. Als die trend doorzet, dan zal het bedrijf waarschijnlijk in 2005 technisch failliet worden verklaard, omdat het niet meer in staat is de schulden af te lossen.

De regering van Vicente Fox, een groep wetgevers en een meerderheid van de analisten zijn het erover eens dat financiële autonomie en private investeringen nodig zijn, wil Pemex overleven. Privatisering of een inbreng van de privé-sector in de vorm van een soort joint venture liggen echter gevoelig bij de overheid. Zonder de inkomsten van Pemex kan Mexico simpelweg zijn rekeningen niet meer betalen.

Mexico broedt al twee jaar op een hervorming van het belastingstelsel, waardoor geld uit andere bronnen kan worden binnengehaald, maar veel heeft dat nog niet opgeleverd. De belastingdruk bedraagt in Mexico 11,5 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Dat is het laagste cijfer van de dertig landen die lid zijn van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Het gemiddelde is 37 procent. Mexico werd in 1994 lid van de OESO.

Pemex heeft buitenlandse bedrijven gecontracteerd om zijn activiteiten te kunnen voortzetten. Dat zou gebeuren via ingewikkelde juridische constructies om de wetten die private investeringen verbieden, te omzeilen. (JS/PD)