Politieke rivaliteit verlamt noodhulp in Kasjmir

India en Pakistan zijn een historische kans aan het missen om samen een efficiënte hulpverlening te organiseren. De tijd dringt, want de eerste sneeuw in de bergen van Pir Panjal betekent dat de ergst getroffen gebieden binnen twee weken voor een half jaar ontoegankelijk zullen worden. Het door beide landen geclaimde berggebied heeft een eigen geografische logica van dalen en passen, waarbij de snelste weg vaak over de Line of Control (LoC) loopt, de 55 jaar oude bestandslijn tussen het Indiase en Pakistaanse leger.

Pakistan is met 40.000 doden en 60.000 gewonden het zwaarst getroffen en heeft er alle belang bij hulpgoederen over Indiaas grondgebied tot bij de slachtoffers te brengen. Maar op acht oktober weigerde Islamabad een aanbod voor een operatie langs de Indiase kant van de LoC, onder het mom van “binnenlandse gevoeligheden”. Toen de omvang van de ramp duidelijk werd, liet de Pakistaanse president Pervez Musharraf een Indiase vliegtuiglevering van 25 ton noodhulp toe. Hij benadrukte evenwel dat de hulp enkel “onder bepaalde vormen” welkom was.

“Dat is gewoon een eufemisme voor de irrationele angst van onze leiders, die vrezen dat hulp aanvaarden van India als ‘zwakte’ kan worden uitgelegd”, zegt professor internationale politiek Achin Vanaik van de universiteit van New Delhi. “Valse trots mag niet in de weg komen te staan van hulp voor Pakistanen in nood”.

Het hulpaanbod van India berust niet enkel op edelmoedigheid. New Delhi is bezig aan een diplomatiek offensief waarmee het zich een imago van donorland wil aanmeten. Een eerste kans deed zich voor na de vloedgolfcatastrofe in december 2004, toen de Indiase marine massaal goederen leverde aan buurland Sri Lanka.

Het Indiase altruïsme heeft zo zijn grenzen. De Pakistanen kregen de toestemming om met helikopters langs de LoC te vliegen, maar vingen bot toen ze om Indiase helikopters vroegen zonder bemanning. Voor het Indiase legertop heeft de aardbeving ook een goede kant: de vernietiging van kampen en communicatieposten van de militante moslims die Indiaas Kasjmir terroriseren met aanslagen. Naar schatting 700 gewapende strijders zouden zijn omgekomen.

De hulporganisaties dringen intussen aan op actie. “De ervaring leert ons dat tenten in de winter niet aan de elementen kunnen weerstaan”, zegt Dunu Roy van het People’s Science Institute. “Huisjes met zinken daken en wanden op een geraamte van lokaal voorradig hout en bamboe zijn een beter alternatief. De mensen kunnen er koken en zich verwarmen met hout- en kerosinestoofjes”. Prema Gopalan van de vrijwilligersorganisatie Swayam Shikshan Prayog wijst op de cruciale rol van de vrouwen: “Alleen zij kennen de noden van kinderen en ouderlingen en kunnen inschatten hoeveel plaats er nodig is om te koken en voedsel op te slaan”. (MC/PD)