Recycleren volgens de regels van het spel

Volgens de Internationale Arbeidsorganisatie zijn op de scheepswerven van India en Bangladesh de meest schadelijke jobs ter wereld te vinden. Een groot deel van de arbeiders zijn jonge mensen: een op vijf is jonger dan vijftien, zo blijkt uit een recente studie. Afgezien nog van de onveiligheid op de werven, komen de arbeiders heel vaak in contact met zwaar vervuilende stoffen zoals asbest, zware metalen of resten van vervuilde olie. In december vorig jaar publiceerde het departement Milieu in Bangladesh een rapport waaruit bleek dat geen enkele van de 36 scheepswrakken in de grootste zeehaven van Chittagong een milieuvergunning had.

Om ruchtbaarheid te geven aan de wantoestanden vormden ngo’s als Greenpeace, de mensenrechtenorganisatie FIDH en de Vereniging van Bengalese advocaten (BELA) in 2005 de coalitie Platform on Shipbreaking. Enkele maanden geleden diende BELA als lid van het Platform een aanklacht in bij het hooggerechtshof in Bangladesh over de werven in Chattagong. Mét succes, want midden maart sprak het hof zich uit in het voordeel van de aanklagers.
Het vonnis stelt dat alle scheepswerven die niet in orde zijn met de milieuwetgeving binnen de twee weken moeten sluiten. Geen enkel schip dat voorkomt op de lijst van gevaarlijke schepen door Greenpeace opgesteld mag het land binnen. En elk schip dat voor afbraak wordt binnengehaald, moet vooraf ontdaan worden van schadelijke stoffen zoals asbest, pcb’s, zware metalen en oliebezinksel. Het vonnis geeft het ministerie van Milieu de opdracht om binnen de drie maanden een regelgevend kader te maken voor scheepsafbraak –rekening houdend met de verplichtingen voortkomend uit de Bengalese milieuwetgeving en de Basel Conventie, die het tranport van giftig afval naar ontwikkelingslanden verbiedt.

Wereldwijd worden er jaarlijks tussen de 200 en de 800 oceaanschepen afgebroken, meer dan tachtig procent in de Zuid-Aziatische landen. Veertig procent van die vloot zijn Europese schepen. Het Platform on Shiptbreaking klaagt al langer de lakse houding aan van de International Maritime Organisation. Maar na lang aandringen en met de steun van de EU zal er over enkele maanden dan toch een conventie over scheepsrecyclage in werking treden. (adw)