Rwandese vrouwen vlechten aan een betere toekomst

Drie vrouwen zitten naast elkaar op een bank voor een huis in rode baksteen in Gitarama, een district niet ver van de hoofdstad Kigali. Ze lachen en roddelen terwijl ze scharlakenrode linten draaien rond lussen van gras en stro. Hun verhaal is een van de vele voorbeelden van hoe vrouwen bijdragen tot de nieuwe rijkdom van Rwanda, een piepklein landje in hartje Afrika.
In 2000 kreeg Rwanda door de African Growth and Opportunity Act (AGOA) samen met 38 andere Afrikaanse landen een bevoorrechte toegang tot de markt van de Verenigde Staten. De handgevlochten manden uit gras en papyrus waren een voor de hand liggend exportproduct. Met de steun van de VN-vrouwenorganisatie Unifem spoorde de Rwandese regering de vrouwen aan om coöperaties van mandenvlechtsters op te richten.
Vrouwen die in de nasleep van de genocide nauwelijks konden rondkomen van wat ze op hun akkertje konden telen, maken nu een product dat het bijzonder goed doet op internationale markten. Een mand voor de coöperatie levert dubbel zoveel op als een mand die de vrouwen in hun eentje proberen te verkopen. De coöperatie zorgt bovendien voor natuurlijke kleurstoffen en andere materialen om de kwaliteit constant te houden.
“De mensen dachten nooit dat vrouwen goede managers konden zijn”, zegt Janet Nkubana, die samen met haar zus Joy Ndungutse het bedrijfje Gahaya Links oprichtte om werk te geven aan de weduwes van de genocide. “We hebben bewezen dat we betere managers kunnen zijn dan de mannen.”
Gahaya Links stelt in Rwanda 3000 vrouwen te werk en exporteert elk jaar 50.000 manden naar de VS dankzij exclusieve contracten met de warenhuisketen Macy’s en The O, het magazine van het Amerikaanse televisie-icoon Oprah Winfrey. Veel vrouwen hebben er geen idee van wat hun manden in de VS kosten, maar het feit dat de buitenwereld geïnteresseerd is, vervult hen met trots.

Concurrentie

Het succes is zo groot dat Gahaya Links sinds kort concurrentie heeft gekregen van The Rwandan Basket Company, een andere exporteur van producten uit eerlijke handel. De mandenvlechtsters zijn zich ervan bewust dat hun handvaardigheid goed in de markt ligt en dat ze hun inkomen nog kunnen verhogen door van opdrachtgever te veranderen.
“Gahaya Links heeft onze ogen geopend en heeft ons aan het denken gezet, maar als we meer betaald worden, is dat nog beter”, zegt Priscille Ntivugurzwa, voorzitster van de coöperatie ‘Dufatanye’, wat zoveel betekent als ‘samenkomen, samenwerken’. Zij stapte met haar coöperatie van Gahaya Links over naar de concurrentie. “Dankzij de manden komen we in contact met heel wat nieuwe kopers.”

Bestaanszekerheid

In een land waar 60 procent van de bevolking onder de armoedegrens leeft, verdienen de mandenvlechtsters tussen 25.000 en 40.000 Rwandese frank (30 tot 40 euro) per maand. Voor de vrouwen betekent dat dat ze hun kinderen naar school kunnen sturen en plannen maken over de toekomst.
“De coöperatie biedt de vrouwen niet alleen economische stabiliteit maar ook een sociaal netwerk waarop ze kunnen steunen”, zegt Donnah Kamashazi Gasana van Unifem in Rwanda. De VN-organisatie merkt ook op dat de status van de vrouwen verbetert en dat sommigen zich gaan bezig houden met de lokale politiek. Sommigen slagen er zelfs in verkozen te worden.
Dat uitgerekend de ‘Agaseke’ of ‘vredesmand’ voor die ontwikkeling zorgt, is een sterk signaal in een land dat 14 jaar nog uiteen werd gereten door het bloedige conflict tussen Hutu’s en Tutsi’s. “Dankzij de manden komen we samen om samen geld te verdienen, zodat we elkaar kunnen helpen in plaats van haten”, zegt Nyanzira.
 
Bij dit artikel is een foto in printformaat beschikbaar op:
http://ipsnews.net/pictures/rwanda1.jpg