Sandinisten sluiten “pact met de duivel”

Daniel Ortega, de presidentskandidaat van het Sandinistische Nationale Bevrijdingsfront (FSLN), lanceerde zijn campagne op 26 augustus in Managua. Daarbij introduceerde hij zijn bondgenoten voor de verkiezingen van 5 november. Onder hen bevinden zich leiders van de uiterst rechtse Liberale Nationalistische Partij (PLN), die opgericht werd door voormalig dictator Anastasio Somoza.

De dictatuur van Somoza begon in 1937 en werd voortgezet door zijn zoons Luis en Anastasio Somoza Debayle. In 1979 werd het bewind na een bloedige revolutie omver geworpen door de Sandinisten.

Ortega’s running-mate is Jaime Morales Carazo, de hoofdonderhandelaar van de ‘contra’s’, een door Washington gesteunde militie die in de jaren tachtig tegen de FSLN-regering streed. Ortega was president van Nicaragua tussen 1985 en 1990.

Voor de overwinning van de Sandinistische guerrilla was Ortega commandant in het FSLN, een politiek-militaire beweging die werd opgericht in 1961. Het FSLN liet zich inspireren door generaal Augusto César Sandino (1895-1934), die in opstand kwam tegen politieke en militaire bemoeienis van de Verenigde Staten met Nicaragua.

Sandino werd in 1934 vermoord in opdracht van Somoza. Zevenentwintig jaar later werd het FSLN geboren. Het belangrijkste doel van de partij is volgens de nog steeds geldende statuten “het omverwerpen van de Somoza-dictatuur door gewapende strijd.”

De alliantie tussen het FSLN en haar vroegere politieke vijanden roept weerstand op bij tegenstanders binnen de PLN en de Sandinisten en bij sommige analisten. Voormalig guerrilla-commandant Edén Pastora, die twintig jaar lang tegen Somoza’s troepen vocht, noemde de alliantie “heiligschennis”. Pastora is nu presidentskandidaat voor het Alternatief voor Verandering (AC). Hij wees erop dat de Somoza’s meer dan 50.000 mensen vermoordden. “In ruil voor het presidentsschap zou Ortega zelfs een pact met Hitler sluiten, als die nog had geleefd. Sandino en Somoza draaien zich om in hun graf”, aldus Pastora.

De voormalige Sandinistische guerrillera Dora María Téllez, parlementskandidaat voor de dissidente Sandinistische Vernieuwingsbeweging (MRS), denkt dat Ortega’s zet negatief kan uitpakken. “Ik zie dit niet als een politieke alliantie, omdat de PLN een lege huls is. De partij is niet langer de krachtige partij van vroeger. Ortega zou dit verzoeningspelletje wel eens kunnen verliezen”, zei ze. “De oorlogswonden zijn nog niet geheeld in Nicaragua; veel mensen weten nog als de dag van gisteren dat er 100.000 doden zijn gevallen bij de oorlog.”

Leonel Téller, oud-secretaris van de PLN en woordvoerder voor de rechtse Constitutionele Liberale Partij (PLC), sinds 1988 geleid door oud-president Arnoldo Alemán (1997-2001), zei dat de overeenkomst tussen het FSLN en Somoza’s oude partij “eerder een middel is om een imago te creëren, dan een daadwerkelijke alliantie.”

“De echte leider van de PLN is Adán Bermúdez Urcuyo. Hij neemt de hele partijstructuur en de basis mee om een alliantie te vormen met de PLC. Degenen die met Ortega meedoen, zijn minder belangrijke partijleden die ontevreden waren over hun beperkte rol binnen de partij. Ze noemen zich de PLN, maar ze zijn met minder dan twintig personen”, aldus Téller.

Politiek historicus en analist Aldo Díaz Lacayo zegt dat de alliantie tussen het FSLN en de PLN schadelijk kan zijn. Ortega zou er stemmen mee kunnen verliezen van veel mensen die tijdens de dictatuur te lijden hadden onder de mensenrechtenschendingen. “Politiek gezien stelt de steun van de PLN niet veel voor. Maar in een verkiezingssituatie kan het verkeerd uitpakken als een kandidaat in zee gaat met een partij die in het geheugen van de Nicaraguanen bekend staat als de organisatie van de grootste mensenrechtenschender van het land”, aldus Díaz.

De historicus wijst er op dat de meeste kiezers relatief jong zijn en zich niet ten volle realiseren wat de burgeroorlog in het land heeft aangericht. “Maar er zijn ook nog duizenden kiezers bij wie de martelingen, bombardementen, massamoorden en verdwijningen waar Somoza’s Nationale Garde verantwoordelijk voor was, nog vers in het geheugen liggen.” (JS/PD)