'SARS-racisme' grijpt om zich heen

In Oost-Azië, waar het Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS) in november vorig jaar werd ontdekt, maar naar verluidt door de Chinese overheid verborgen gehouden werd, is de onrust het grootst, net als de besmettingscijfers. Gisteren (donderdag) stond de teller van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) op 1.290 gevallen en 55 doden in China, gevolgd door Hongkong met 998 gevallen en 30 doden. Op de vierde plaats komt Singapore, met 126 gevallen en negen doden. Ook de Aziatische gemeenschap in Noord-Amerika maakt zich zorgen; in de VS werden 154 gevallen maar nog geen doden geteld, in Canada komen op 97 gevallen al 10 doden. Wereldwijd was het aantal gevallen donderdag gestegen tot 2.781 en het aantal doden tot 111.

Hoewel slechts vier procent van de patiënten overlijdt en SARS dus lang niet zo gevaarlijk is als het Ebolavirus - dat in negen van de tien gevallen dodelijk is - spreken waarnemers van grootschalige onrust en zelfs paniek.

In Hongkong worden gasten geweerd die afkomstig zijn uit het Chinese vasteland. In Singapore worden mensen in een wit uniform gemeden, nadat was gebleken dat er zich daar onder de slachtoffers ziekenhuispersoneel bevond. Maar ook in Thailand, dat ‘slechts’ zeven gevallen en twee SARS-gerelateerde doden heeft, is de bevolking zeer bezorgd. Het vliegtuigpersoneel van de Thaise nationale luchtvaartmaatschappij ondervindt naar eigen zeggen dagelijks hoe het is om te worden beschouwd als een ‘wandelende bacterie’. De Thais kijken naar ons alsof we geesten zijn, verklaart een steward van Thai Airways, dat vluchten heeft van en naar China en Singapore.

De Engelstalige Thaise krant The Nation brengt het verhaal van een lokale gezondheidsinspecteur die vertelt hoe in een dorpje de kleinkinderen van een man die aan SARS bezweek, worden uitgestoten. Zij kunnen niet meer rondkomen. Het eten dat ze verkopen, wordt niet meer gekocht door de vrees voor besmetting, zegt de inspecteur.

Gezondheidsexperts vrezen dat de paniek en de discriminerende reacties nog zullen toenemen en dat mensen die symptomen van SARS vertonen zelfs uit ziekenhuizen zullen worden geweerd. Uitstoting is een realiteit aan het worden. We moeten meer doen, erkent Bjorn Melgaard, de gezondheidsgezant van de VN in Thailand. Volgens Melgaard is de bevolking in paniek omdat de ziekte zich veel sneller verspreidt dan andere ziektes, zoals de longpest in 1994 die door het Indiase Surat trok. Daar ontvluchtte de bevolking massaal de stad of ging mondmaskers dragen, iets wat ook vandaag - zegt de WGO - niet nodig is. Alleen zij die SARS hebben of zich ziek voelen dragen best een mondmasker, om de verspreiding van de ziekte tegen te gaan.

In de Thaise pers krijgt de regering van premier Thaksin Shinawatra het verwijt dat ze door haar inertie bijdraagt aan de paniek. De overheid heeft geen centraal hoofdkwartier ingericht van waaruit de crisis wordt bestreden en geeft te weinig informatie, luidt het.

Thaksin zegt zich net te willen behoeden voor te veel aandacht. Ik wil niet heel ons land onnodig zorgen zien maken over een ziekte, aldus Thaksin. Om het optimisme van de regering kracht bij te zetten, gaat het concert dat de Rolling Stones deze week in Thailand geven gewoon door, in tegenstelling tot andere optredens van de rockband in de regio.