Servische socialisten hebben sleutel tot Europa in handen

De voormalige communistische partij die in begin jaren negentig werd omgedoopt tot “socialistische” partij, werd vooral bekend als de nationalistische, oorlogszuchtige partij van Slobodan Milosevic. Onder de regering van de SPS zagen Serviërs het uiteenvallen van Joegoslavië, waar meer dan 100.000 doden bij vielen, hyperinflatie en internationale sancties.

Beslissende rol

Sinds de verkiezingen van 2000 heeft de SPS geen macht meer, maar afgelopen zondag won de partij weer 20 zetels. En gek genoeg kan ze nu een beslissende rol opeisen doordat twee blokken zonder de SPS niet aan de meerderheid in het 250 zetels tellende parlement kunnen raken. De pro-Europese Democratische Partij (DS) van president Boris Tadic won 103 zetels. In het nationalistische blok kregen de Servische Radicale Partij (SRS) van Tomislav Nikolic 78 zetels en de Democratische Partij van Servië (DSS) van premier Vojislav Kostunica 40 zetels.
Volgens Nikolic en Kostunica is de SPS hun “natuurlijke partner”, maar toch lijkt een coalitie van de socialisten met de pro-Europese DS, aangevuld met minderheidsgroepen, ineens heel reëel, zegt een welingelichte bron binnen de DS. “We moeten deze mogelijkheid aangrijpen om sneller richting Europa te bewegen”, zei hij. “De SPS is niet meer dezelfde als toen. We waren vijanden, maar er zitten nu nieuwe mensen in beide partijen. Dit zal Servië een solide regering geven.” De DS was samen met andere partijen verantwoordelijk voor de val van Milosevic in 2000 en zijn uitlevering in 2001.

Kans op vernieuwing

“Dit is de kans voor de SPS om de erfenis van Milosevic achter zich te laten en een moderne linkse partij te worden”, zei politiek analist Jovo Bakic op B92 Radio.
Ook volgens Marko Blagojevic van het Centrum voor Eerlijke Verkiezingen en Democratie kan de SPS alleen groeien in een pro-Europese coalitie. “In een coalitie van ultranationalisten kunnen ze zich niet onderscheiden. In een pro-Europese coalitie kunnen ze zich echter hervormen tot een partij die opkomt voor sociale rechtvaardigheid.”
SPS-leider Ivica Dacic probeert achter de schermen al maanden de erfenis van Milosevic af te schudden. Zijn campagne was niet nationalistisch, maar ging over sociale omstandigheden van de verliezers van de overgangsperiode. Het is een bekende ambitie van hem dat hij lid wil worden van de Socialistische Internationale, de wereldwijde organisatie van sociaaldemocraten. En één andere Servische partij is daar ook aspirant-lid: de DS.