Slechts een op drie geboortes in Kameroen geregistreerd

Kokpa Pascale Moangue van de Baka, pygmeeën die in het zuidoosten van Kameroen leven, heeft zijn kinderen naar school gestuurd. Hij had hiervoor slechts een geboorteakte nodig. “Zelf ben ik niet naar school gegaan, maar voor mijn kinderen wil ik het beste”, vertelt Moangue.

Zijn negentienjarige buurvrouw, Anzuom Clarisse, zat in hetzelfde schuitje. Ze wou naar school toen ze jong was, maar mocht niet omdat ze geen geboorteakte had. Voor haar ongeboren kind wil de zwangere vrouw het anders aanpakken. “Het kind in mijn buik zal onderwijs genieten”, verklaart ze. “Ik zal voor een geboorteakte zorgen.”

Campagne

Toch zijn Moangue en Clarisse grote uitzonderingen. Volgens Plan International laat 98 procent van de dertigduizend Baka hun kind niet registreren bij de geboorte. Daarom is de organisatie hier in 2003 met een project gestart. “We willen de pygmeeën bewust maken van hun rechten en samenwerken met de lokale autoriteiten om ervoor te zorgen dat die rechten gerespecteerd worden”, legt de directeur van Plan International in Kameroen, Barro Famari, uit.

Centraal in het project is een campagne om voor elk Kameroens kind een geboorteakte te krijgen. Samen met het ministerie van Sociale Zaken, burgemeesters en andere ngo’s heeft Plan International 12.000 kinderen tussen 2010 en 2011 aan zo’n blad papier geholpen.

Dat de overgrote meerderheid van de Baka nog altijd niet geregistreerd worden bij de geboorte, heeft te maken met de afstand tot een gemeentehuis en de onwetendheid over de noodzaak van een geboorteakte. “Ik heb geen akte meer omdat mijn vader er een sigaret van heeft gerold”, zegt de viertienjarige Sandra Neckman. Gelukkig gebeurde dat nadat ze op school was ingeschreven.

Kindermisbruik

“Een geboorteakte zet geen eten op tafel”, meent Denis Njanga uit Yokadouma in de Oostelijke Regio. Zijn houding typeert sommige Baka. Toch is het een nationaal probleem. In Kameroen worden minder dan 34 procent van de geboortes geregistreerd.

Volgens onderzoek van het Instituut voor Demografische Vorming en Onderzoek uit 2007 kampt het Centraal-Afrikaanse land met zware problemen om het recht van ieder kind op een naam en nationaliteit te garanderen. De situatie is het slechtst in het noorden en oosten van het land, waar negen op de tien geboortes niet worden aangegeven binnen de wettelijk vastgelegde periode van 30 dagen.

“Het is een zeer linke situatie”, verklaart Kaldaussa Faissam, onderdirecteur van de administratie die instaat voor de uitreiking van geboorteakten. “Veel geboortes op het platteland vinden thuis plaats. Enkel in ziekenhuizen worden de akten uitgereikt. Bovendien is het een lange procedure.”

Kaldaussa zegt dat zijn ministerie aan nieuwe wetten werkt om de registratie vlotter te laten verlopen, zonder meer details te geven.

“Een geboorteakte is de eerste band tussen burger en overheid. Het verklaart waar het kind werd geboren, wie de ouders zijn en wat de nationaliteit is. Het gebrek aan een geboorteakte kan tot misbruik leiden in het geval van een jong huwelijk of kinderarbeid”, besluit hij.