Srilankanen verkiezen vrede boven lijkzakken

De vredesgesprekken vinden plaats in het Zwitserse Genève, nadat de EU geweigerd had Tamilstrijders tot haar grondgebied toe te laten. Ze zijn het resultaat van de inspanningen van de Noorse speciale gezant Erik Solheim. Hij slaagde er wonder boven wonder in het bestand tussen de twee conflictpartijen intact te houden, ondanks het geweld dat sinds vier december 120 slachtoffers maakte. 80 daarvan waren soldaten van het Srilankaanse leger.

Beide partijen beschuldigden elkaar ervan de oorzaak te zijn van de nieuwe vijandelijkheden. Op 23 januari, de dag dat Solheim op het eiland arriveerde, kwamen drie soldaten om bij de ontploffing van een landmijn.

Maar Solheim slaagde erin het land met zijn 20 miljoen inwoners voor een nieuwe burgeroorlog te behoeden. Dat gebeurde tot grote opluchting van de bevolking in het noorden en oosten van Sri Lanka, de gebieden die door de Tamils gedomineerd worden, en ook van de bewoners in de rest van het land.

De Tamil Tijgers komen op voor een aparte Tamilstaat in het noorden en het oosten van het eiland. Tamils maken 18 procent van de bevolking van Sri Lanka; ze belijden vooral het hindoeïsme en de islam. De Singalezen met 74 procent de meerderheid van de bevolking; ze hangen vooral het boeddhisme aan.

Overal in het land heerste er vrees dat er weer oorlog zou komen, zegt een zakenman uit Colombo. Het hele land wil vrede. Dat er vooral in het noorden wordt gevochten, wil niet zeggen dat de rest van het land niet onder te lijden heeft. Mensen hebben uit het verleden geleerd hoeveel miserie een oorlog veroorzaakt, en dat willen ze niet meer meemaken.

Geweld en angst voor het geweld hebben sinds december opnieuw een hele volksverhuis veroorzaakt. In het noorden en oosten vluchtten 16.000 mensen van gebieden die in handen van het reguliere leger zijn, naar door de Tamils gecontroleerde gebieden. Zelfs de hoofdstad Colombo was niet immuun tegen de angst voor het geweld.

We hebben helemaal geen leuke kerstmis of nieuwjaar gehad dit jaar, zegt een inwoner van Jaffna, in het noorden, beteuterd.

Maar weinigen verwachten een doorbraak tijdens de gesprekken in Genève. Zeker gezien het geweld van de afgelopen maanden en de opruiende taal die beide kampen gebruiken.

De Tijgers zullen geen compromissen sluiten, vreest een inwoner van Colombo. Alle toegevingen zullen door de regering in het zuiden moeten gedaan worden. Het akkoord om in Genève te praten zal alleen tot tijdelijke vrede lijden.

Daarbij komt nog dat president Rajapakse bij zijn eigen bondgenoten op verzet stuit. Twee partijen die hem steunen, staan uiterst kritisch tegenover de wapenstilstand en beschuldigen de Noren ervan de Tamils te bevoordelen.

Voor de gewone burger is het alvast duidelijk wat het resultaat van de onderhandelingen moet zijn: Vrede is altijd een betere optie dan lijkzakken over het hele land, vindt Ramanayake, een Singalees.

Tweehonderd kilometer naar het noorden denkt Nisanthala, een Tamil, er net hetzelfde over: Al wat we willen van deze twee partijen is dat ze een compromis sluiten dat ons toelaat in vrede te leven, zonder angst voor een toekomstige oorlog. (JV/PD)