'Streepjescode' biedt zicht op onvermoede soortenrijkdom

:
Noord-Amerika is in één klap vijftien nieuwe vogelsoorten rijker na de eerste genetische analyse van de 690 soorten die de wetenschap tot hiertoe onderscheidde. Een gelijkaardig onderzoek van de 87 soorten vleermuizen die volgens de boeken in Guyana rondvliegen, bracht aan het licht dat de biologie zes soorten over het hoofd had gezien. De resultaten van de onderzoeken werden zondag in het Britse vakblad Molecular Ecology Notes gepubliceerd.
De nieuwe soorten zien er nauwelijks anders uit dan hun bekende familieleden. Maar de analyse laat zien dat hun DNA zich al miljoenen jaren apart verder ontwikkelt.
Vorsers moeten enkel op de juiste plaats van het DNA kijken, de molecule die alle erfelijke informatie van dieren en planten opslaat in de cellen van die levende wezens. Paul Herbert van het Biodiversiteitsinstituut van Ontario ontdekte dat een deeltje van het gen cytochroom c oxidase I (COI) een unieke code bevat voor elke aparte diersoort. Elke soort draagt dus een soort onverwisselbare streepjescode in zijn cellen mee.
Genetici kunnen al langer diersoorten van elkaar onderscheiden aan de hand van hun erfelijk materiaal, maar de nieuwe techniek maakt de genetische identificatie veel makkelijker. “Met drie uur werk en vijf dollar aan chemicaliën” kunnen wetenschappers voortaan precies uitmaken met welke diersoort ze te maken hebben, zegt Herbert. De techniek wordt al toegepast in Madagaskar en Brazilië.

Revolutie

“Het onderzoek van de streepjescode in het DNA betekent een revolutie in de inspanningen om de biodiversiteit in de wereld te beschermen”, oordeelt Herbert. Medewerkers van de douane zullen volgens hem met de techniek snel en zeker kunnen uitmaken of dierenhuiden of vismoten afkomstig zijn van een beschermde diersoort.
De bescherming van de soortenrijkdom wordt wel een veel grotere uitdaging nu er veel nieuwe soorten dreigen bij te komen. De solitary sandpiper, een Noord-Amerikaanse kustvogel die bedreigd wordt door klimaatveranderingen en het verdwijnen van ongerepte kustgebieden, valt volgens het nieuwe onderzoek bijvoorbeeld uiteen in twee soorten die al 2,5 miljoen jaar niets met elkaar te maken hebben. Nu zijn er dus opeens reddingsplannen nodig voor twee soorten.
Experts zijn het er nog niet over eens of de analyse van cytochroom c oxidase I volstaat om diersoorten af te bakenen. De taxonomie, de wetenschapstak die zich bezighoudt met de indeling van het dieren- en plantenrijk, heeft een traditie van meer dan 300 jaar die zich niet zomaar laat opzijzetten.
Maar de traditionele methoden om de verschillen tussen soorten te onderzoeken, zijn ingewikkeld en nemen veel tijd in beslag. Daardoor is dan ook maar een klein deel van het dierenrijk al geclassificeerd. Zelfs de naar schatting 5.500 zoogdiersoorten op aarde zijn nog niet allemaal in kaart gebracht.
Volgens Herbert kan de wetenschap via zijn techniek in zeven jaar tijd een half miljoen soorten precies identificeren. Biologen schatten dat er ongeveer 2 miljoen soorten op aarde voorkomen, bacteriën en schimmels niet meegerekend.