Thailand één jaar na Thaksin

De afzetting van de Thaksin-regering werd destijds door veel Thais beschouwd als een noodzakelijk kwaad op Thailands weg naar een duurzame democratie. Verhalen over vermeende corruptie, schendingen van de mensenrechten en machtsmisbruik brachten de steenrijke Thaksin in diskrediet, met massale straatprotesten tot gevolg. Ook zijn succesvolle Thai Rak Thai-partij onderging hetzelfde lot. Zij werd door de nieuwe regering verboden.
Aanvankelijk leek het militair bestuur, de Raad voor Nationale Veiligheid, schoon schip te maken door middel van grootschalige hervormingen. De belofte om binnen het jaar verkiezingen uit te schrijven, moest het vertrouwen van de bevolking winnen, maar al snel bleek de hoop op beterschap ijdel. “Thaksins minachting voor mensenrechten en democratie was niets in vergelijking met wat de Thais vandaag moeten ondergaan”, zegt Brad Adams, directeur van Human Rights Watch Azië. “De krijgswet is nog altijd van kracht in 35 provincies waar Thaksin nog heel wat steun geniet.” De vrees voor zijn mogelijke terugkeer is volgens analisten een topprioriteit geworden van het huidige regime. “De obsessieve drang tot vervolging van Thaksin en zijn familie brengt ons rechtssysteem in gevaar”, aldus Thitinan Pongsudhirak, een politiek wetenschapper aan de universiteit van Bangkok.

Thaksin spreekt

De almaar groeiende kritiek op de militaire junta past natuurlijk perfect in het kraam van ex-premier Thaksin. In een opiniestuk dat op 19 september onder andere in de Wall Street Journal verscheen, zet hij niet alleen zijn eigen verwezenlijkingen tussen 2001 en 2006 extra in de verf, maar laat hij vooral niet na om het beleid van Surayud aan te vallen. “De militaire leiders trekken zich niets aan van de verdere economische groei, die Thailand onder mijn leiding gekend heeft. Buitenlandse investeerders hebben zich teruggetrokken”, fulmineert Thaksin. Hij verdedigt zich ook tegen alle mogelijke beschuldigingen aan zijn adres: “Zelfs na een onderzoek van een jaar hebben ze geen enkele van de oorspronkelijke aanklachten tegen mij kunnen hard maken.” Ook de geplande verkiezingen van 23 december worden geviseerd: “De krijgswet in 35 provincies verhindert democratische verkiezingen. Bovendien weigert de junta EU-waarnemers, waardoor ze zelf de vrije hand heeft in het verkiezingsproces.”

Zuid-Thailand

Intussen woedt de strijd tussen het Thaise leger en moslimseparatisten in het zuiden van Thailand verder. Terwijl het antwoord van Thaksin er nog een was van agressie en hardhandig optreden, pakt het militaire regime het anders aan. Bij zijn aantreden verontschuldigde Surayud Chulanont zich zelfs voor de harde aanpak van zijn voorganger. Tijdens vredesgesprekken beloofde hij meteen meer moslims toe te laten in officiële functies in Zuid-Thailand, in de hoop op die manier het geweld in te dijken. Toch blijkt ook die nieuwe aanpak niet te werken. De reden ligt volgens Kevin Hewison, van de afdeling Aziatische Studies aan de universiteit van North Carolina, voor de hand: “Er is veel verschil tussen Thaksin en Surayud, maar één ding dat niet veranderd is, is de weigering om te praten over meer autonomie voor het Zuiden.”