Tienjarigen verbeteren ontwerp miljoenenstad

Al tien jaar hebben kinderen inbreng in het bestuur van Rosario, met 1,1 miljoen inwoners na Buenos Aires en Córdoba de grootste stad van Argentinië. Openbare en private basisscholen verkiezen een vertegenwoordiger uit het vijfde of zesde leerjaar voor elk van de zes districten waarin de stad is opgedeeld. De ongeveer 180 kinderafgevaardigden zetelen in districtsraden die eens per week samenkomen. Ze bespreken de problemen van de buurt en doen voorstellen. De kinderen zijn voor twee jaar verkozen.

Intussen is Rosario een voorbeeldstad geworden, en adviseert en traint het functionarissen uit andere steden in Argentinië en Latijns-Amerika hoe ze kinderen kunnen betrekken bij het bestuur en zo kindvriendelijke steden ontwerpen.

Het oorspronkelijke idee komt van de Italiaanse pedagoog Francesco Tonucci en werd door Unicef, het Kinderfonds van de VN, naar Argentinië gebracht. Rosario startte er in 1996 mee. Drie jaar later kreeg het de prijs voor vredestad van de Unesco, in 2002 volgde een prijs van de Panamerikaanse Gezondheidsorganisatie en in 2003 koos het VN-Ontwikkelingsprograma UNDP de stad uit 257 kandidaatsteden als model voor succesvol plaatselijk bestuur en ontwikkeling in Latijns-Amerika.

Het was een idee van de kinderen om zitbanken langs de straten en in parken te zetten. Vele kijken uit op de Paranárivier. Ik voel me veiliger op straat als mijn grootmoeder op een kruk in de deuropening zit en kijkt hoe ik speel, zei een van de kinderen tijdens een discussie over veiligheid in de stad. Dus kwamen er zitbanken, zodat de volwassenen kunnen zitten en kijken hoe we spelen.

Om zich veiliger te voelen, vroegen de kinderen niet meer politie, maar meer volwassenen om toe te kijken en hen te beschermen, zegt Leandra Bonofiglio, coördinator van het Kinderstadproject in Rosario.

Een tweede aanpassing die uit de kinderraden kwam, was betere speelplekken in armere buurten. De kinderen klaagden dat de bestaande plekken er als leegstaande bouwgrond uitzagen. Nu zijn het kleine parken met goed onderhouden speeltuigen en zitbanken, en soms met voetbalgoals.

Rosario is een schone stad, met goed uitgeruste openbare toiletten en veel vuilbakken met plastic zakjes. Dat was een andere vraag van de kinderen, die het hadden over hun recht op schoonheid. Volgens Bonofiglio hebben de kinderraden een nieuwe burgerzin gecreëerd. Mensen zorgen beter voor de publieke ruimte dan voorheen. De kinderen droegen ook bij aan de opwaardering van de rivieroever, waar nu stranden met voorzieningen zijn, aparte plekken voor watersport en redelijk geprijsde eettentjes. Tien jaar gelden had deze stad haar rug gekeerd naar de rivier. Nu heeft ze zich omgedraaid, en dat trekt vele toeristen aan, zegt Bonofiglio.

Voor de kinderen zelf is de kers op de taart de batterij themaparken verspreid over de stad: de kinderboerderij, de kindertuin en het uitvinderseiland. Toegangskaartjes kosten tussen 1 en 2 peso (minder dan een euro) en zijn gratis voor scholen en wie het niet kan betalen. Er zijn geen private adverteerders, en binnen wordt geen eten, drank of souvenirs verkocht. Er is alleen de natuur, zitbanken, spelletjes, toiletten en drankfonteintjes.

In de kindertuin staan gigantische replica’s van verschillende bedenksels van Leonardo Da Vinci, zoals zijn machines om te vliegen of te dromen. Uitgerust met een veiligheidshelm en onder toezicht van studenten kunnen kinderen langs ladders kasteelmuren beklimmen. In het uitvinderseiland kunnen ze workshops volgen om speelgoed, kleren of recyclagepapier te maken, of bezig zijn met kunst of journalistiek. En overal mogen ook volwassenen binnen. (ADR/MM)