Toenadering tussen Iraakse soennieten en sjiieten

De Washington Post berichtte vorige week over de plannen van Sadr. Soennitische tribale leiders in de provincie Anbar, die doorgaans de standpunten volgen van het soennitische gewapende verzet, zouden openstaan voor samenwerking met Sadr. Volgens journalist Sudarsan Raghavan van de Washington Post zijn begin april gesprekken begonnen tussen vertegenwoordigers van Sadr en soennitische leiders. Een commandant van de Revolutionaire Brigades van 1920, Abu Aja Naemi, bevestigde tegenover Raghavan dat zijn organisatie in gesprek is met Sadr.
Sympathisanten van Sadr zeggen dat hij is aangemoedigd tot het ‘cross-sektarische’ initiatief door het toenemende gewelddadige oppositie van nationalistische soennitische opstandelingen tegen de jihadisten die banden onderhouden met al-Qaeda. Een van Sadrs belangrijkste medestanders, Ahmed Shaibani, wees erop dat de Amerikaanse president Bush geen tijdschema voor terugtrekking wil, omdat al Qaeda daarvan kan profiteren. Als er vrede is tussen het Mahdileger van Sadr en de soennitische opstandelingen, dan kunnen zij volgens Shaibani gezamenlijk de kracht van al Qaeda verzwakken.
Het initiatief zou ook deels ingegeven zijn vanuit het feit dat Shaibani bevriend was met leden van soennitische opstandelingengroepen, toen hij tussen 2004 en 2006 vast zat in Amerikaanse detentiecentra. Shaibani, die nu hoofd is van een ‘verzoeningscommissie’ van Sadr, zou de juiste man zijn om het vertrouwen van soennitische organisaties te winnen.
Hoewel veel van Sadrs mannen de afgelopen jaren betrokken waren bij geweld tegen soennieten in Bagdad, heeft Sadr stappen gezet die erop wijzen dat hij een einde wil maken aan dat geweld. De afgelopen drie maanden werden tenminste zeshonderd leden van het Mahdileger geschorst wegens moorden of andere overtredingen die in strijd zouden zijn met Sadrs beleid.
Sadrs besluit in april om zijn vertegenwoordigers terug te trekken uit de regering al-Maliki, zou bedoeld zijn om de weg vrij te maken voor een overeenkomst met soennitische opstandelingen. De leiders van die organisaties zeggen namelijk de door de VS gesteunde regering niet te zullen accepteren bij vredesonderhandeling met de VS.
De Amerikanen proberen Sadrs pogingen in stilte te dwarsbomen. In februari verdween Sadr van het publieke toneel, uit angst dat Amerikaanse militairen hem zouden ontvoeren of vermoorden. De VS beweren dat Sadr in Iran zit, wat soennitische verdenkingen voedt dat alle sjiitische leiders agenten van Iran zijn.
Sadrs volgelingen ontkennen dat hij het land uitgevlucht is. De snelheid waarmee hij de afgelopen maanden zijn strategie ten uitvoer bracht, doet vermoeden dat hij nauwe contacten onderhoudt met zijn organisatie. Communicatie via elektronische kanalen zou erg risicovol zijn, omdat de Amerikaanse inlichtingendiensten vrijwel al die communicatie kunnen onderscheppen.
Amerikaanse functionarissen beweerden lange tijd dat terugtrekking uit Irak zou kunnen leiden tot meer onderdrukking van soennieten door sjiitische veiligheidstroepen. In de media overheerste de afgelopen maanden het beeld van soennitische leiders die voorlopig nog geen Amerikaanse terugtrekking wilden, uit angst voor sjiitische repressie.