Verkiezingskoorts doet voedseltekort wegsmelten

Tegen de verkiezingen zal de ZANU-PF (de regeringspartij) alle voedselvoorraden controleren”, zegt Eddie Cross, een economisch adviseur van de Beweging voor Democratische Verandering (MDC). De MDC is de grootste oppositiepartij in het land. “We houden er rekening mee dat ze voedsel zal inzetten als wapen om kiezers te intimideren of onder druk te zetten.”

Volgens een recente schatting van de VN zullen ongeveer vijf van de twaalf miljoen Zimbabwanen voedselhulp nodig hebben voordat in maart volgend jaar de volgende oogst wordt binnengehaald. Veel Zimbabwanen worstelen al drie jaar met het hongerspook, een gevolg van de verschroeiende droogte in 2001 en 2002 en van het omstreden landhervormingsprogramma dat een groot deel van de meest productieve landbouwbedrijven lamlegde.

Maar de Zimbabwaanse regering maakt zich sterk dat de voedselsituatie dit jaar opeens zal opklaren. De berichten daarover zijn tegenstrijdig. Begin deze maand meldde het hoofd van de Grain Marketing Board (GMB), een staatsinstelling die onder meer verantwoordelijk is voor de nationale graanreserve, maar 298.000 ton in voorraad te hebben. Dat is net genoeg om het verbruik van twee maanden te dekken. De stocks zullen nog verder worden aangevuld, maar op basis van de mededeling berekenden experts dat Zimbabwe dit jaar misschien wel tegen een tekort van 900.000 ton graan aankijkt - de helft van wat het land verbruikt. Toch blijft de Zimbabwaanse regering volhouden dat het land dit jaar 2,4 miljoen ton graan ter beschikking zal hebben.

In Bulawayo, de tweede stad van het land, zouden sinds januari dan weer 162 sterfgevallen zijn genoteerd die verband houden met ondervoeding. Maar Bulawayo wordt bestuurd door de oppositie, en de regering zegt dat het stadsbestuur onrustwekkende berichten de wereld instuurt om haar landhervormingsprogramma in diskrediet te brengen.

De oppositie verdenkt de regering ervan geheime graanvoorraden aan te leggen om later via voedselleveringen de stembusslag te beïnvloeden. Gelet op de slechte oogsten van de voorbije jaren, moet de regering daarvoor graan invoeren, al ontkent ze dat.

Waarschijnlijk wordt het graan via het buurland Zuid-Afrika het land binnengebracht. Volgens Cross heeft het Wereldvoedselprogramma Zambia gevraagd 100.000 ton maïs voor Zimbabwe opzij te houden. Harare zou ook al contracten voor voedselleveringen met Zuid-Afrika en Argentinië hebben getekend. Cross denkt dat er zeker 200.000 ton graan wordt ingevoerd.

Internationale donoren als het Wereldvoedselprogramma(WFP) hebben al gereageerd op de optimistische schattingen van de regering. Ze gaan er nu van uit minder noodhulp te moeten leveren aan Zimbabwe dan de voorbije drie jaar.

Bij de voorbije verkiezingen in 2000 en 2002 beschuldigde de oppositie de regeringspartij er ook al van op het platteland arme kiezers te ronselen met gratis of goedkope voedselleveringen.

De Amerikaanse mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch oordeelde eind vorig jaar ook dat de Zimbabwaanse overheid politieke tegenstanders buiten spel probeerde te zetten door hen uit te sluiten van voedselhulpprogramma’s. (PD)