VN-drugsagentschap stevent af op botsing met Morales

Sinds zijn overwinning in de presidentsverkiezingen van december, heeft Evo Morales al meermaals verkondigd hoe trots hij is een cocaboer te zijn, en heeft hij zich verzet tegen door de VS gesponsorde programma’s die de cocaplantages moeten vernietigen.

Morales’ steun heeft niet enkel te maken met het feit dat de cocateelt van commerciële waarde is voor arme boeren, maar ook omdat cocabladeren door de Boliviaanse indianen gebruikt worden bij ceremonies en als medicijn. Van coca wordt cocaïne gemaakt, maar boeren in bergachtige Boliviaanse streken maken er evengoed thee van, of kauwen op de bladeren om honger of hoogteziekte tegen te gaan.

Maar vertegenwoordigers van het VN-Drugsagentschap (INCB) hebben nu doen uitschijnen dat ze wel eens op een botsing zouden kunnen afstevenen met Morales.

Het verdrag is heel, heel duidelijk over cocabladeren. Het is een drug en daardoor zijn zelfs traditionele toepassingen illegaal, zei Melvyn Levitsky van het INCB bij de voorstelling van het jaarlijkse rapport over de wereldwijde productie, handel en gebruik van drugs.

Sinds 1961 hebben de VN drie verdragen opgesteld over drugscontrole, en alle drie zijn ze ondertekend door Bolivia. Ook Morales beloofde, ondanks zijn steun voor de arme cocaboeren, een einde te maken aan de drugshandel.

Levitsky stelde vast dat het strengere optreden door de Colombiaanse overheid geleid had tot een afname in de cocateelt in dat land. In de buurlanden Bolivia en Peru zag hij echter een toename van de illegale plantages. Hij en alle andere leden van het INCB gaven wel toe dat een strenger politieoptreden alleen geen blijvende resultaten kunnen garanderen. Ook maatregelen als teeltsubstitutie kunnen dat niet.

De problemen bij drugscontrole zijn enorm complex. Ze zijn niet zomaar op te lossen door enkele oppervlakkige maatregelen, zei Hamid Ghodse, voorzitter van het VN-Drugsagentschap.

Dit jaar concentreerde het rapport zich op de effectiviteit van teeltsubstitutie als een manier om de illegale drugsproductie op te lossen. Volgens Ghodse was de conclusie van het onderzoek dat het zeker een goede maatregel is, maar alleen als hij in combinatie met andere maatregelen toegepast wordt. Enkele voorbeelden zijn investeringen in transport en infrastructuur, onderwijs, gezondheidszorg, veiligheid en goed bestuur.

Zulke programma’s hebben enkel nut als de mensen een waardig economisch alternatief hebben voor de illegale kweek van drugs, aldus Ghodse. Een strenger politieoptreden en drugspreventiemaatregelen moeten een ondersteunende functie hebben. Het Drugsagentschap raadt de overheden aan hun binnen- en buitenlands handelsbeleid zo aan te passen dat boeren gemakkelijk met hun alternatieve teelt op de markt terecht kunnen.

Het wordt ook steeds duidelijker dat landen niet individueel van hun drugsprobleem zullen afgeraken. Dat is duidelijk te zien in Afghanistan, waar pogingen om de papaverteelt duurzaam af te remmen en heroïnelaboratoria te sluiten voorlopig hopeloos lijken.

Een mondiaal probleem heeft een mondiale aanpak nodig, besluit Ghodse. Als de vraag het aanbod beïnvloedt, dan heeft dat zowel invloed op de nationale als internationale drugsproductie. (JVP/ADR)