VN likken Amerikaanse hielen

De G77 (en China) vragen zich af of het nu de gewoonte is dat hoge VN-functionarissen rechtstreeks verslag uitbrengen aan nationale parlementen over acties van de Verenigde Naties, schrijft de voorzitter van de G77, Stafford Neil, in een brief aan Annan.

Neil verwijst naar het bezoek van Annans kabinetschef Mark Malloch Brown aan het Amerikaanse parlement vorige maand. Als follow-up na de recente Milleniumtop briefte hij het parlementaire Comité voor Internationale Relaties en zocht steun voor de geplande hervormingen van de Verenigde Naties op vlak van ontwikkeling, veiligheid, mensenrechten en interne herstructurering. Om dit te helpen bereiken, zei Malloch Brown aan de Amerikaanse Congresleden, rekenen we op onze vrienden, niet alleen in de regering-Bush maar ook hier in het Congres. Jullie hebben tenslotte de macht over het geld, en dat verzekert jullie een aandachtig publiek waar jullie ook gaan.

Het VN-secretariaat, zei Neil, is verantwoording verschuldigd aan de (191-koppige) Algemene Vergadering en niet aan individuele lidstaten.

Malloch Brown’s bezoek aan het Capitool volgde op scherpe kritiek van een aantal Amerikaanse parlementairen op de Verenigde Naties. Ze hadden gedreigd de Amerikaanse financiering van het wereldorgaan terug te schroeven en eisten het ontslag van Annan omdat die niet was opgetreden tegen fraude en wanbeheer in het intussen opgeschorte VN-olie-voor-voedselprogramma in Irak.

De G77 uit in de protestbrief ook bezwaren tegen recente publiekelijke verklaringen van kabinetschef Malloch Brown. Die zei vorige maand tijdens een televisie-interview dat de VN een immens structureel probleem hebben. De Veiligheidsraad en de lidstaten bemoeien zich constant met het beheer van de organisatie. […] De wetgevende macht heeft de vrijheid vertrappeld van het secretariaat om te besturen, zodat elk miniem onderdeel van het budget moet worden goedgekeurd door een immens gouvernementeel comité van 191 lidstaten. Daar moeten we tegen vechten.

Dergelijke uitspraken zijn strijdig met het VN-charter dat eist dat het personeel van het VN-secretariaat politiek neutraal is en zich onthoudt van elke daad die niet consistent is met hun status als internationale ambtenaren die alleen aan de organisatie verantwoording zijn verschuldigd, zo stelt de brief. De G77 is ook misnoegd over mediaverklaringen waarin beslissingen van sommige lidstaten bekritiseerd worden en standpunten worden geuit die de ene mening boven de andere stellen. Ze vragen Annan ervoor te zorgen dat daden van functionarissen de hoge professionele standaarden en de overeengekomen overlegprocedures van het Secretariaat aan de lidstaten niet bedreigen.

Gevraagd naar een reactie zegt VN-woordvoerder Farhan Haq aan IPS dat het duidelijk is dat het Secretariaat verantwoording verschuldigd is aan de Algemene Vergadering. Wat betreft de commentaren van de secretaris-generaal en zijn hoge functionarissen - zij reageren als ze dat passend vinden, en hun commentaren bevoordelen geen individuele lidstaten boven andere.

Don Kraus, de vice-voorzitter van Citizens for Global Solutions, een Amerikaanse groep die ijvert voor effectievere internationale organisaties, schaart zich niet aan de kant van de G77. Hij merkt op dat het VS-Congres op het punt staat te beslissen over het eventueel weerhouden van bijdragen aan de VN. Er is ook een sterke lobby voor meer vrijwillige VN-financieringen, om een VN-à-la-carte te creëren. Dat zou desastreus zijn, met name voor ontwikkelingslanden, zegt Kraus. Volgens hem zijn briefings door hoge VN-functionarissen buitengewoon nuttig om parlementairen accurate informatie te geven waarop ze hun beslissingen kunnen baseren, in plaats van te moeten vertrekken van onjuiste mediaberichten of gekleurde informatie verspreid door neoconservatieve denktanks. (ADR/PD)