VN willen groene voedselrevolutie

Door de snelle stijging van de voedselprijzen in 2008 is het aantal ondervoede mensen wereldwijd gestegen tot 963 miljoen, het merendeel in de armste landen ter wereld. De tendens zal zich doorzetten als er niet snel ingegrepen wordt, zegt een grote groep wetenschappers in het rapport De Ecologische Voedselcrisis van de het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP).

Gevaren

De studie stelt onder meer dat de trend van dalende voedselprijzen, die nu al honderd jaar bezig is, mogelijk verleden tijd is en dat de voedselprijzen in enkele decennia met 30 tot 50 procent kunnen stijgen. De gevolgen daarvan zijn desastreus voor het deel van de wereldbevolking dat in extreme armoede leeft en tot 90 procent van het gezinsinkomen aan voedsel moet uitgeven.
Tegen 2050 kan bijna een kwart van de voedselproductie bovendien verloren gaan door “ecologische instortingen”. De UNEP wijst onder meer op de stagnatie van de graanoogsten wereldwijd en het ineenklappen van de visbestanden. Momenteel wordt al een derde van de wereldwijde graanoogst aan runderen gevoerd, een cijfer dat kan stijgen tot de helft tegen 2050, een trend die armoede en ecologische vernieling in de hand werkt.
Er wordt ook erg veel voedsel weggesmeten. Bijvangst bijvoorbeeld, niet-commercieel interessante soorten die door vissersschepen dood terug in zee worden geworpen, wordt geschat op zo’n dertig miljoen ton per jaar. Dat zou genoeg zijn om meer dan de helft van de viskwekerijen van voeder te voorzien. In de Verenigde Staten wordt volgens de meest recente schattingen 40 tot 50 procent van het voedsel weggesmeten, in Groot-Brittannië wordt een derde van al het gekochte voedsel nooit opgegeten. Maar ook in ontwikkelingslanden gaat erg veel voedsel verloren, vooral door besmetting. In Afrika bijvoorbeeld gaat ongeveer 30 procent van de visvangst verloren.
De studie waarschuwt ten slotte voor de gevolgen van de klimaatverandering, die ingrijpende gevolgen kan hebben voor de wereldwijde voedselproductie. Tot slot kunnen ook waterschaarste, insectenplagen, ziektes en onkruid de oogsten in de toekomst grote schade toebrengen.

Nieuwe, groene landbouw

“Een verandering in de manier waarop voedsel geproduceerd wordt, verwerkt wordt en over de hele wereld vervoerd wordt, van boerderij naar winkel en van de ijskast naar de stortplaats, kan bijdragen aan het voeden van de groeiende wereldbevolking en aan het beschermen van het milieu, dat het fundament van de landbouwproductie vormt”, besluit het rapport.
“We hebben een groene revolutie nodig, maar dan met een hoofdletter G”, zegt UNEP-directeur Achim Steiner. “We moeten niet alleen werken aan de manier waarop de wereld voedsel produceert, maar ook aan de manier waarop het gedistribueerd, verkocht en geconsumeerd wordt, en we hebben nood aan een revolutie die oogsten opdrijft door samen te werken met de natuur in plaats van ertegen”
Anuradha Mittal van de Amerikaanse denktank Oakland Institute wijst op een studie van vorig jaar die het bewijs leverde dat organische landbouw de oogsten kan stimuleren, de grondkwaliteit kan verbeteren en het inkomen van de boeren kan doen stijgen. De huidige voedselcrisis plaatst volgens Mittal grote vraagtekens bij de industriële landbouw.
“Jammer genoeg wordt de enorme honger en armoede in de wereld gebruikt om te pleiten voor technologische oplossingen zoals genetische manipulatie en landbouw op basis van chemicaliën”, zegt ze. Toch toont ook het UNEP-rapport dat kleinschalige, organische landbouw grotere oogsten kan opleveren, zonder de ecologische en sociale schade die gepaard gaan met industriële landbouw.