VN willen klaar zijn voor grote rampen in 2006

Het oude Central Emergency Revolving Fund had drie tot vier weken nodig om de eerste hulp ter plaatse te krijgen. Met het nieuwe fonds kunnen we binnen drie à vier dagen beginnen te werken, maakt Jan Egeland, ondersecretaris-generaal voor Humanitaire Hulp, zich sterk.

Nederland, Groot-Brittannië, Zweden, Noorwegen, Ierland, Zwitserland en Luxemburg hebben samen al meer dan 160 miljoen dollar toegezegd voor het fonds. Formeel moet de Algemene Vergadering van de VN in november nog wel haar zegen geven over de veranderingen.

De hulporganisaties zijn niet overtuigd. Volgens Greg Puley, een adviseur van de Britse hulpgigant Oxfam, moeten de VN-lidstaten een miljard dollar extra vrijmaken bovenop de huidige humanitaire hulpbudgetten om zonder tijdverlies te kunnen reageren op grote rampen. Alleen zo kan er geld gaan naar alle crisissen, niet alleen naar de catastrofes die het nieuws halen.

Andere donorlanden als België, de VS, Italië, Frankrijk, Canada en Australië hebben volgens Oxfam nog geen geld vrijgemaakt voor het nieuwe fonds.

Dat er iets moet veranderen, daarover is iedereen het eens. Hillary Benn, de Britse minister van Ontwikkelingssamenwerking, vergeleek het antwoord van de VN op grote rampen met een slecht georganiseerde brandweercentrale. Als de noodtoestand duidelijk wordt, laten de VN de sirenes loeien. Maar om de brandweerwagens in beweging te zetten, moet de organisatie dan eerst nog wel geld ophalen om benzine en bluswater te kopen.

Volgens Oxfam zijn er dit jaar veel levens verloren doordat de hulp bij grote rampen te laat op gang kwam. Dat probleem wordt almaar prangender, want het aantal catastrofes stijgt en hun omvang wordt groter. Oxfam schat dat de voorbije vijf jaar een derde meer mensen getroffen werd dan van 1995 tot 1999. De hulporganisatie klaagt dat het antwoord op die ellende vaak laat komt en onvoldoende is, en dat sommige crisissen veel minder aandacht krijgen dan andere. Dit jaar bleven slachtoffers in Niger, de Democratische Republiek Congo, het Sudanese Darfur en zuidelijk Afrika grotendeels in de kou zitten.

In Congo hebben de burgeroorlog en de humanitaire nasleep ervan sinds 1997 aan 3,8 miljoen mensen het leven gekost; 2,3 miljoen burgers zijn ontheemd geraakt. Toch hebben de VN nog maar iets meer dan de helft van de 194 miljoen dollar opgehaald die ze gevraagd hadden om de Congolese bevolking bij te staan.

Ook Darfur krijgt veel te weinig hulp. Vrijgeviger was de internationale gemeenschap voor de slachtoffers van de tsunami van eind vorig jaar. Ook de reactie op de aardbeving in Pakistaans Kasjmir lijkt mee te vallen.

De VN schatten dat in 10 vergeten crisisgebieden in Afrika samen 16 miljoen mensen bedreigd worden door honger en ziekten. Vorig jaar kwamen de VN 1,3 miljard dollar tekort om al die mensen te helpen. (PD/ADR)