Voorzichtig optimisme na succes tweede onderhandelingsronde

Regering en rebellen raakten het eens over de vrijlating van drie rebellenleiders en een beperking van de legerpatrouilles tot een perimeter van vijf kilometer rond hun basis. Daarmee zien de maoïsten twee van hun kortetermijneisen ingewilligd. De lijst met 24 politieke eisen , waaronder de afschaffing van de monarchie en een interimregering onder leiding van de rebellen, heeft nog geen resultaat opgeleverd.

Analisten zien het resultaat van deze tweede onderhandelingsronde als een teken dat beide partijen de vrede willen institutionaliseren in plaats van zich te verliezen in technische details. Op 29 januari bereikten de maoïsten en het leger na zeven jaar van strijd een staakt-het-vuren. Beide partijen hebben afgesproken een toezichtscommissie van journalisten, burgervertegenwoordigers, militairen en rebellen te laten bemiddelen wanneer er inbreuken worden gesignaleerd op de gedragscode die de twee kampen geacht worden te respecteren.

De gesprekken kunnen snel weer vastlopen wanneer de maoïsten geen vooruitgang boeken inzake hun politieke agenda. De rebellen willen een sleutelrol in de interim-regering die een nieuwe grondwet moet schrijven en verkiezingen organiseren. Rebellenleider Baburam Bhattarai heeft wel al laten verstaan dat er wat hem betreft een compromis inzit inzake de afschaffing van de monarchie - een andere eis van de rebellen.

Minister Narayan Singh Pun en maoïstenonderhandelaar Krisjna Bahadur Mahara zeiden vrijdag dat er lang over de politieke eisen was gesproken, maar dat de regering meer tijd nodig had om een antwoord voor te bereiden. We zijn de zaken aan het bestuderen, zei Pun, Hopelijk kunnen we er in de volgende ronde samen dieper op ingaan. Mahara gaf te kennen dat de rebellen niet ongeduldig zijn.

De bescheiden vooruitgang in de vredesgesprekken komt op een moment dat deze bedreigd leken door een protestcampagne van de politieke partijen. Koning Gyanendra schoof de verkozen regering in oktober 2002 opzij en benoemde een eigen kabinet. De partijen willen niet deelnemen aan de onderhandelingen met de rebellen en eisen een regering van nationale eenheid. De koning en de maoïsten vinden het vredesproces voorlopig belangrijker.

Politieke waarnemers denken dat de partijen aan invloed zullen verliezen wanneer de gesprekken tussen de regering en de rebellen resultaat opleveren. Niemand sluit echter uit dat de rebellen alsnog het overleg opblazen wanneer de partijen erin slagen de burgerbevolking te mobiliseren.

De maoïsten manipuleren het conflict tussen de koning en de partijen heel handig, zegt dr. Dhruva Kumar van het Center for Nepal and Asian Studies, Ze kunnen de regering intimideren door toenadering te zoeken tot de partijen, of hen negeren om een eerbaar compromis te sluiten met de regering.