“We schoten haar aan flarden”

“Ik herinner me een vrouw die op ons toekwam”, vertelt Jason Washburn, een korporaal bij de Marines die drie keer naar Irak werd gestuurd. “Ze droeg een grote zak. We vertrouwden de zaak niet, en dus namen we haar onder vuur met onze Mark 19, een granaatlanceerder. Toen het stof ging liggen, zagen we dat de zak vol levensmiddelen had gezeten. Ze wilde ons eten brengen, en wij schoten haar aan flarden.”
Het boek, Winter Soldier Iraq and Afghanistan: Eyewitness Accounts of the Occupation, staat vol met dergelijke misselijk makende verhalen. Het werk werd samengesteld door de Iraq Veterans Against the War (IVAW), een beweging van Amerikaanse veteranen uit Irak die de oorlog afzweren, en journalist Aaron Glantz.
Korporaal Washburn en de andere veteranen die aan het word komen, legden hun getuigenis in maart dit jaar af voor verschillende panels met deskundigen die zich bogen over uiteenlopende aspecten van de oorlogen in Irak en Afghanistan. De meeste grote kranten en omroepstations besteedden geen aandacht aan die Winter Soldier hearings.

De oorlog zoals hij is

Washburn heeft het onder meer over de afspraken over wapengebruik en militaire acties die de voorbije jaren golden voor Amerikaanse soldaten in Irak. “De regels veranderden vaak”, zegt Washburn. “Hoe groter het gevaar, des te wreder we mochten en moesten reageren.” Soms leek gewoon alles toegelaten. “We werden ook aangemoedigd wapens of schoppen mee te nemen, om die bij de lijken van burgers te leggen die we per ongeluk hadden neergemaaid. Op die manier leken het opstandelingen.”
Andere getuigenissen handelen over de ontmenselijking die de dienst in Irak met zich meebrengt, de demoralisering van veel manschappen, het seksisme onder de soldaten of de ontoereikende gezondheidszorg voor de troepen die terugkeren. De “trofeefoto’s” die gemaakt werden van dode tegenstanders, de foltering van gevangenen en de moorden op onschuldige burgers: alles wordt breed uitgesmeerd in de getuigenissen.
“We proberen een historisch verslag te maken van wat er echt in deze oorlog gebeurt”, zegt auteur Glantz. “We laten het echte gezicht van de oorlog zien.” Zelfs de journalisten die “ingebed” worden in Amerikaanse troepeneenheden, komen volgens de soldaten maar een deel daarvan aan de weet. “Als we journalisten mee hadden, gedroegen we ons altijd helemaal anders. We deden alles volgens het boekje”, liet de voormalige marinier Jon Turner optekenen.

Schiet op alle taxi’s

Sommige getuigenissen doen de haren ten berge rijzen. Hart Viges, een soldaat van het landleger die een jaar in Irak diende, vertelt over de waanzinnige commando’s die hij soms via de radio kreeg. “’Schiet op alle taxi’s’, kregen we een keer te horen, omdat er rebellen taxi’s bleken te gebruiken. ‘Heb ik dat juist gehoord?’, vroeg een scherpschutter. ‘Je hebt me gehoord, soldaat’, antwoordde de luitenant-kolonel, ‘schiet op alle taxi’s’. Daarna openden alle eenheden het vuur op alles wat op een taxi leek.”
De soldaten die in 2004 Fallujah innamen, kregen volgen de getuigenissen in het boek het bevel ook te schieten op mensen die een witte vlag droegen. In andere steden schoten soldaten er zelfs zomaar op los, zonder echte doelwitten. Bestuurders van Humvees reden over lijken en stopten daarna om foto’s te maken. Sommige soldaten maakten er een gewoonte van Irakezen uit te schelden of hen flessen met urine naar het hoofd te gooien. Anderen lokten kinderen aan met snoep om op die manier een menselijk schild rond hun voertuigen te vormen.
Volgens Kelly Dougherty, de directeur van de pacifistische veteranenbeweging IVAW, kunnen al die wandaden niet toegeschreven worden aan enkele rotte appels in de mand. “Ze zijn het gevolg van het Midden-Oostenbeleid van onze regering, waarover op het allerhoogste niveau wordt beslist.”