Weinig vooruitgang in de gesprekken tussen Servië en Kosovo

De Servische premier Dačić en de Kosovaarse premier Thaçi hebben samen met hun vicepremiers twaalf uur lang vergaderd. Het is de achtste en laatste formele bijeenkomst om de plooien in de relatie tussen de twee landen glad te strijken in de aanloop naar een eventueel lidmaatschap van de Europese Unie.

In 2008 scheidde Kosovo zich af van Servië onder leiding van de grootste etnische groep in de regio, de Albanezen. Die afscheidingsbeweging is sindsdien door ongeveer 100 landen erkend, waaronder de Verenigde Staten en de meeste lidstaten van de Europese Unie. Servië en de Servische minderheid in Kosovo verwerpen de onafhankelijkheid van Kosovo echter nog steeds. In 2010 oordeelde het Internationaal Gerechtshof dat de onafhankelijkheidsverklaring niet in strijd was met het volkerenrecht.

Europese Unie als sponsor

De gesprekken tussen de twee entiteiten worden gesponsord door de EU en begonnen in oktober van vorig jaar. Servië erkent de afscheiding van Kosovo niet, maar wordt nu onder druk gezet door de Europese Unie. De EU verwacht dat Servië de banden met Kosovo verbetert en een split voorkomt tussen de Kosovaarse Albanezen en de Servische enclave in het Noorden.

Servië en Kosovo hebben elk hun eigen redenen om zich in te zetten tijdens de onderhandelingen. Servië wil toetreden tot de Europese Unie. De Europese Raad en de Europese Commissie zijn van mening dat Servië goed op weg is om aan de politieke criteria en voorwaarden van het vooropgestelde Stabilisatie en Associatie Proces te voldoen. De focus ligt voornamelijk op de hervorming van het gerecht, de anti-corruptie strategie en het versterken van de relaties met de buurlanden. Een ander belangrijk punt is de relatie tussen Servië en Kosovo.

Voor de Europese Raad moet er een duidelijke verbetering komen in de relatie tussen de twee landen, om samen te kunnen functioneren in de Unie. Het is volgens de Europese Raad dan ook zeer noodzakelijk dat Servië en Kosovo elkaar niet blokkeren bij die inspanningen.

Kosovo wil vooral dat het door alle Europese landen erkend wordt als een onafhankelijke staat. Het land heeft nog geen Stabilisatie en Associatie Overeenkomst met de Europese Unie. De Europese Raad zal om die overeenkomst op te starten richtlijnen opstellen. Kosovo zal vooral prioriteiten moeten maken van de rechtsstaat, het openbare bestuur, de bescherming van minderheden en handel.

Struikelblokken

Ondanks het feit dat Servië Kosovo tot nog toe niet erkende als onafhankelijk staat heeft het nu toch aangeboden die opstelling te herzien en het land en de autoriteit van het land te erkennen. Dat zou een enorme toegeving zijn, maar het is wel op één voorwaarde. Servië wil dat de autonomie van de 50.000 Serven die er leven verzekerd wordt.

Thaçi zei dat Kosovo voorstellen deed die in de lijn van zijn wetten en grondwet liggen. De voorstellen hielden in dat alle burgers van Kosovo, ook de Servische minderheid, geïntegreerd zouden worden in het leven in Kosovo. Dat werd door de Servische premier Dačić aarzelend ontvangen, omdat hij autonomie wil voor de Servische minderheid in Kosovo. Dačić wil nog wat nadenken over dat voorstel en Kosovo vreest dat een grote autonomie voor het Servische noorden betekent dat de regio uiteindelijk zou losbreken.

Premiers Thaçi en Dačić keren nu, na de vruchteloze onderhandelingen, terug naar Belgrado en Pristina. ‘Ze zullen nu allebei teruggaan en hun collega’s in de hoofdsteden consulteren,’ zei Ashton. ‘Ze laten me binnen de komende dagen hun beslissing laten weten.’

‘Dit is niet het einde,’ vertelde de Servische premier Dačić aan Reuters. ‘Er zullen meer gesprekken plaatsvinden in Belgrado. We hebben nu wat meer tijd om tot een oplossing te komen en om onze gedachten op orde te zetten na deze lange gesprekken.’

De Kosovaarse premier Thaçi opperde dat er mogelijk een nieuwe vergadering zou plaatsvinden deze week. ‘Ik hoop dat we de tijd van de komende dagen kunnen gebruiken om goed te reflecteren,’ zei Thaçi aan Reuters. ‘Ik blijf hoopvol dat een overeenkomst mogelijk is.’

Waar, onder wiens auspiciën en wanneer precies het nieuwe gesprek zou plaats hebben werd niet verduidelijkt.