Werken aan muur tussen Israël en Palestina liggen stil

De muur wordt langs Israëlische kant helemaal anders bekeken dan aan Palestijnse zijde. In een Israëlisch reclamefilmpje voor een telefoonmaatschappij beginnen Israëlische soldaten over de acht meter hoge muur een partijtje voetvolley te spelen tegen onzichtbare tegenstanders aan de andere kant. De Israëlische politieke cartoonist Amos Biderman reageerde met een tekening waarin hij de Palestijnse ploeg laat zien: mannen, vrouwen en kinderen die achter prikkeldraad aanschuiven tot ze door soldaten met hun geweer in aanslag gefouilleerd worden.
Veel Israëli’s denken dat de muur zijn doel bereikt: er zijn veel minder bomaanslagen. De Palestijnen roepen dat feit net in om te argumenteren dat de muur zo snel mogelijk moet worden afgebroken. De veiligheidssituatie op de Westelijke Jordaanoever is verbeterd, en dus is het niet langer nodig Israëli’s en Palestijnen gescheiden te houden. Volgens Maariv, een krant uit Tel Aviv, vragen Palestijnse topdiplomaten de Amerikanen er bij Israël op aan te dringen de muur weer af te breken.

Budgettaire en andere redenen

Afbreken lijkt er niet meteen in te zitten, maar volgens een studie van Amos Harel, de veiligheidsexpert van de Israëlische krant Haaretz, liggen de werken wel stil. Eerder deze maand behandelde het Israëlische hooggerechtshof een klacht van een inwoner van het Palestijnse dorp Sawarha over het geplande verloop van de muur in die buurt. Israëlische veiligheidsambtenaren vertelden de rechters dat de werken op die plaats niet zouden worden hervat “omwille van budgettaire en andere redenen”. Volgens Harel gaat dat op voor de hele muur, al houdt het ministerie van Defensie vol dat minister Ehud Barak het hele traject wil bouwen.
Zeven jaar na het begin van de werken is nog maar ongeveer 60 procent van de geplande muur klaar. Het traject is ook hertekend. Volgens de oorspronkelijke plannen, die werden uitgewerkt onder de voormalige premier Ariel Sharon, zou de muur door middel van wijde lussen rond Israëlische nederzettingen een vijfde van de Westelijke Jordaanoever hebben ingepalmd. Maar naar aanleiding van Palestijnse klachten bij het Israëlische Hooggerechtshof en een vernietigend advies van het Internationaal Gerechtshof in 2004 veranderde de regering in Tel Aviv de route zodat nog 8 procent van het Palestijnse gebied aan de Israëlische kant zou vallen.

Amerikanen op de rem

Volgens het onderzoek van Haaretz zitten er vooral in zuidelijke deel van de muur nog grote gaten, onder meer in het zuiden van Jeruzalem. Door het verzet van de VS zijn ook de werken stilgelegd aan belangrijke delen die diep in  Palestijns gebieden zouden doordringen om grote nederzettingen binnen de muur te brengen. Onder de voormalige president George W. Bush steunden de Amerikanen dat voornemen, maar de medewerkers van Obama zijn op de rem gaan staan. Volgens Harel zou de muur als hij helemaal wordt gebouwd en rekening houdt met die bezwaren, nog 4,5 procent van de Westelijke Jordaanoever inpalmen. Tienduizenden kolonisten zouden dan aan de Palestijnse kant van de muur leven.
Israël geeft toe dat de Palestijnse Autoriteit de veiligheidssituatie op de Westelijke Jordaanoever geleidelijk aan weer onder controle krijgt. Dat wil niet zeggen dat Israël ermee zal instemmen de muur weer af te breken. Maar onder Amerikaanse druk om de uitbreiding van de nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever te bevriezen en de vredesonderhandelingen tussen Israëli’s en Palestijnen weer op gang te brengen, zou de regering in Tel Aviv zich wel eens gedwongen kunnen zien het werk aan de muur verder stil te laten liggen.