Wonen in centrum Johannesburg wordt hip

Wonen en pret maken in de stad, dat is wat Khabo Baloyi voor ogen had. Hij had er zoveel zin in dat hij besloot een appartement in het centrum van Johannesburg te kopen. Maar de bank deed moeilijk - ze vond dit een investering met een hoog risico en wou hem geen lening toekennen.

Wie de stad een beetje kent, begrijpt waarom. In de ergste wijken van het oude zakendistrict staan de gebouwen leeg - soms is water en elektriciteit afgesloten. Er is veel misdaad en vele bedrijven zijn intussen naar een ander stadsgedeelte verhuisd.

In 2000 startte de overheid een dertigjarig project ‘Uw stad in het jaar 2030’ om de trend te keren. En dat begint nu al vruchten af te werpen, zegt Tsepo Nkosi, woordvoerder van de bevoegde overheidsdienst. Verhoogd politietoezicht en cameratoezicht heeft de criminaliteit teruggedrongen, en er zijn plannen voor beter openbaar vervoer en inspanningen om de aids-epidemie in te dijken. Zuid-Afrika telt momenteel het hoogste aantal inwoners met HIV: meer dan 5 miljoen.

Er verschijnen ook nieuwe gebouwen, zoals dat van de multinational Anglo-Gold Ashanti. Twee straten verder staan drie nieuwe appartementsblokken die gevierd worden als een voorbeeld van wat hier mogelijk is. De bouw kostte meer dan 12,5 miljoen euro, en het is het grootste huisontwikkelingsproject in de stad. Overheid en private sector sloegen de handen in elkaar.

De huur is hetzelfde als waar ik vroeger woonde, en ik moet geen taxi nemen om te gaan werken. Alles is vlakbij; ik word wakker en breng mijn zoon te voet naar school, zegt een 27-jarige alleenstaande moeder die in het grootste appartementenblok woont. Ze verkoopt CD’s aan taxihalte vlakbij.

Dat het appartement aan de kleine kant is, stoort haar niet. Maar ik haat dat je de ramen aan de kant van de hoofdstraat niet kan openzetten als het heet is - het stinkt naar iets doods. Vlakbij de hoofdstraat zijn open vuren en geïmproviseerde voedselstalletjes. Dat neemt niet weg dat de appartementen populair zijn.

Enkele blokken verderop verbouwen private ontwikkelaars kantoorgebouwen tot lofts. Een van hen is Urban Ocean, dat 21 gebouwen neerzet in het voormalige financiële district. De beurs van Johannesburg verhuisde noordwaarts, naar de beter buitenwijk Standton. Maar Alfonso Botha, co-directeur van Urban Ocean, gelooft dat de mensen in de toekomst zullen terugkeren naar het centrum.

Volgens de econoom Erwin Rode, een specialist in onroerende goederen, is de algemene waarde van huizen de afgelopen vijf jaar met zo’n 230 procent gestegen.

Jong, lef en ongetrouwd

De lofts zijn niet goedkoop: een vrijgezellenflat kost zo’n 70.000 euro. Toch heeft Urban Ocean bijna alle 60 de flats verkocht in ‘Shakespeare Place’, een voormalig kantoorgebouw tegenover het stadhuis. Kopers kunnen er zelf gaan wonen, of ervoor kiezen dat een bedrijf geassocieerd met Urban Ocean het voor hen uitbaat als hotelkamer.

De 27-jarige boekhouder Victor Mukwena kocht vorig jaar een flat in The Franklin, een van de andere door Urban Ocean gerenoveerde kantoorgebouwen. Hij beschrijft zijn nieuwe buren als evenbeeld van zichzelf - jong, met lef, en ongetrouwd. Hij ziet niks dan voordelen in het zo verguisde stadsgedeelte. Ik zag de mogelijkheid om veel winst te maken.

En zelfs de leningsperikelen van Baloyi zijn intussen van de baan. We hebben de bank kunnen overtuigen, zegt hij. (ADR/PD)