Ziekenhuis geen garantie voor veilige bevalling

Kikwit is de hoofdstad van de provincie Bandundu, maar aan de medische uitrusting is dat niet te merken. “Er zijn geen handschoenen meer”, zucht Marie Mayimbi, een verpleegster in de kraamafdeling van polikliniek van de Congolese Arbeidersvakbond in Kikwit. Volgens haar is het enige kraambed 36 jaar oud. Er is geen stroom en geen airconditioning. “We hebben ook geen apparatuur die de bewegingen en de hartslag van de foetus goed kan volgen.”
Mayimbi vertelt dat er op 14 april kort na elkaar drie vrouwen met sterke weeën arriveerden. De tweede kreeg haar kind op de grond van de verloskamer. De derde vrouw werd geholpen nadat de eerste bevalling was afgelopen, door de uitgeputte verpleegster die ook de eerste geboorten had begeleid. Er zijn maar drie verpleegsters voor de kraamafdeling, en veel ervaring hebben die niet.

Noodtoestand

Ook in Kikwit 1 en Kikwit 2, de grote algemene ziekenhuizen in de stad, heersen vaak noodtoestanden. “In februari zijn hier drie zwangere vrouwen doodgebloed”, zegt Paulin Kiyankay, de directeur van Kikwit 2. Volgens hem waren de vrouwen verkeerd behandeld in de gezondheidspost van Kwenge, in de buurt van Kikwit, en te laat overgebracht naar Kikwit.
In beide ziekenhuizen komen elke maand veertig à vijftig vrouwen bevallen, maar een vaste gynaecoloog is er niet. “Gezinnen hebben hier gewoon niet genoeg geld”, zegt Collin Mulungu, de directeur van Kikwit 1. “Af en toe komen er gynaecologen uit Kinshasa om vrouwen te helpen die in levensgevaar zijn. Maar een consultatie kost 16 euro.”
Er gaat ook veel mis bij het transport van hoogzwangere vrouwen naar het ziekenhuis. Heel wat vrouwen worden op de fiets of te voet binnengebracht. Bloedingen onderweg worden sommige vrouwen fataal.

Placebo

Het personeel in de ziekenhuizen wordt slecht betaald. Gezinnen die het zich kunnen veroorloven, betalen een “placebo”, smeergeld, om beter geholpen te worden. “Alleen door die placebo’s kunnen we de eindjes aan elkaar knopen”, zegt de verpleegster Solange Nda.
Philippe Akamituna, de provinciale minister van Gezondheidszorg, wijst erop dat sommige ziekenhuizen hulp krijgen van de Wereldbank. Hulporganisaties als het Belgische Memisa leveren extra apparatuur en medicamenten. Bandundu heeft in maart ook een provinciaal ontwikkelingsplan voor de gezondheidszorg goedgekeurd. Ziekenhuizen zullen kunnen rekenen op nieuwe apparatuur en meer geneesmiddelen, en er komen ook bijkomende gezondheidsposten. Wanneer dat zal gebeuren, is nog niet duidelijk.
Volgens de VN sterven er in Congo ongeveer 1800 vrouwen per 100.000 geboorten. Dat is een van de hoogste cijfers in de wereld.