Zweren bij kurk

De kurkindustrie –jaarlijks goed voor een jaarlijkse omzet van 1,7 miljard euro en honderdduizend rechtstreekse jobs– is van cruciaal belang voor het overleven van de kurkeiken bossen. De bomen komen vooral voor in het westelijke Middellandse Zeegebied, en spelen een belangrijke rol in het behoud van biodiversiteit én de opslag van CO2.
Een kurkeik kan tot driehonderd jaar worden. Zo’n oude boom herbergt een schat aan biodiversiteit: vogels, zoogdieren, reptielen, insecten, bloemen en plantjes –een rijkdom die niet te vergelijken is met die van een jonge boom. Kurkeikenwouden zijn ook gekend voor de zwammen en truffels die er opschieten onder de kruinen, voor de varkens die er hun vrije loop hebben (en de zo geroemde hesp opleveren), voor de bijen en honingproductie… Economen berekenden dat wanneer de biodiversiteit van die wouden verloren zou gaan, dat een financieel verlies van zowat 2 miljard euro per jaar zou betekenen.
Kurk is niet alleen van belang voor biodiversiteit, maar ook voor de opslag van CO2. Een kurkeik slaat immers drie keer zoveel CO2 op als de gemiddelde boom. Een duurzaam beheerd kurkwoud slaat bovendien dubbel zoveel CO2 op als een kurkwoud dat niet duurzaam beheerd is.
Om de twaalf jaar worden de kurkeiken gestript voor de kurkindustrie. Die produceert naast stoppen voor wijnflessen ook isolatiemateriaal –onder meer gebruikt in badkamers maar ook in de luchtvaartindustrie. Bacardi, Ikea, Nasa, Boeing, Airbus, Mishubishi zijn maar enkele van de merken die zweren bij kurk.
Antonio Amorim, voorzitter van de Europese Kurkfederatie, pleit voor het behoud van de kurkeiken bossen, zowel uit milieubekommernis als in het belang van de kurkindustrie. ‘De twee gaan hand in hand en hebben elkaar nodig.’ Ariel Brunner van de internationale milieukoepel Birdlife is het daar volkomen mee eens. Op een seminarie in Brussel over het belang van de kurk verwoordde hij het zo: ‘Gewoonlijk moet ik me in bochten wringen om in gezamenlijke projecten van industrie en milieu een win-win situatie te zien. Hier kan ik mijn volledige goedkeuring aan geven. Vanuit Birdlife ondersteunen wij ten volle het initiatief om de kurkindustrie te versterken.’
Om de overlevingskansen van de kurkindustrie te vergroten, vraagt Amorim aan de Europese Commissie om kurk een duidelijker statuut te geven. Concreet wil hij dat kurk opgenomen wordt in de lijst van ‘speciale producten’, zodat het beschermd kan worden. Verder overweegt de kurkindustrie om producten met kurk te voorzien van een milieuvriendelijk label.