Argentijnse meisjes worden graag zwanger

Seksuele opvoeding moet ook over de reproductieve en seksuele rechten gaan, met aandacht voor emotionele, psychologische en affectieve aspecten. Die integrale aanpak is in 1994 vastgelegd tijdens de Internationale Conferentie voor Bevolking en Ontwikkeling in Cairo. Maar twintig jaar later heeft Latijns-Amerika hierin niet veel vooruitgang geboekt.

Scholen weigeren

‘De invloed van conservatieve religieuze stromingen is een belangrijk obstakel.’

In de meeste scholen is nu wel sprake van seksuele opvoeding maar de klemtoon ligt er meestal op het voorkomen van seksueel overdraagbare aandoeningen. Over rechten gaat het te weinig, zegt de Latijns-Amerikaanse vrouwenrechtenorganisatie Cladem. Vooral bij etnische minderheden en op het platteland blijven de problemen groot.

De invloed van conservatieve religieuze stromingen is een belangrijk obstakel, zeggen Cladem en andere organisaties. Argentinië bijvoorbeeld, een van de betere landen, heeft sinds 2006 een wet op Integrale Seksuele Opvoeding maar in sommige provincies weigeren scholen het didactisch materiaal te gebruiken, zegt Ana Lía Kornblit van het Onderzoeksinstituut Gino Germani.

‘Ze voeren aan dat ze het niet eens zijn met de inhoud. Ze willen eigen materiaal uitwerken dat wel aangepast is aan de plaatselijke culturele en religieuze waarden.’

Geërotiseerd

‘De jongens en meisjes kunnen alles zien op televisie of internet maar op school praat men er niet over omdat men anders vreest hen aan te zetten tot seksuele betrekkingen’, zegt Mabel Bianco, voorzitter van de Argentijnse Stichting voor Vrouwenonderzoek (FEIM).

Het gevaar is dat ‘alles in de media geërotiseerd is, daar worden ze er wel toe aangezet. Terwijl jongeren niet over de instrumenten beschikken om te weerstaan aan de druk van leeftijdsgenoten en samenleving om een seksuele relatie te beginnen.’

Via een integrale seksuele opvoeding ‘zouden jongeren kunnen leren nee te zeggen tegen een seksuele relatie die ze niet willen.’

Liever zwanger

‘Vrouw zijn blijft nog altijd synoniem met moeder zijn.’

De kern van het probleem is dat de seksuele opvoeding zoals ze vandaag gegeven wordt in Latijns-Amerika niets verandert aan ‘de seksistische patronen en culturele stereotiepen’, zegt Cristina Zurutuza van Cladem. ‘Vrouw zijn blijft nog altijd synoniem met moeder zijn’, vult Mabel Bianco aan.

Dat vertaalt zich onder meer in een hoog aantal tienerzwangerschappen. Carmen Dueñas, biologielerares in een middelbare school in de buurt van Buenos Aires, geeft in de klas uitleg over anticonceptiva maar ‘veel meisjes willen toch gewoon zwanger worden. Ze denken dat de zwangerschap hun emotionele leven zal veranderen, dat ze iemand zullen hebben waaraan ze zich kunnen hechten, dat ze zo een eigen gezin gaan maken met hen in de hoofdrol.’

Adolsecenten zien thuis ook veel conflicten en huiselijk geweld. ‘Adolsecenten nemen dat model over, waardoor ze moeilijk in de praktijk kunnen omzetten wat ze op school leren’, zegt Argentijnse pedagoge Marité Gowland.