Artsen pleiten voor universeel coronavaccin: ‘Redt miljoenen levens bij volgende uitbraak’

Als er in 2020 een universeel coronavaccin beschikbaar was geweest, dan hadden miljoenen levens gered kunnen worden terwijl we wachtten op een stamspecifiek vaccin. Dat stelt nieuw onderzoek in medisch tijdschrift The Lancet.

Uiteindelijk duurde het ‘slechts’ tien maanden voor het SARS-CoV-2-vaccin het hele proces van ontwikkeling, testen en toestemming voor noodgebruik had doorlopen. Maar op dat moment waren er al honderdduizenden doden te betreuren en liep het medische kostenplaatje op tot in de miljoenen euro’s.

Een universeel vaccin tegen corona, had veel van dat leed kunnen voorkomen, stelt nieuw onderzoek in The Lancet. Zo’n universeel vaccin zou zich dan richten op delen van het virus die veel of alle coronavirussen gemeen hebben. Het zou een zekere mate van bescherming tegen verschillende stammen hebben kunnen geven.

Nieuwe uitbraak

‘Covid-19 was de derde grote en ernstige corona-epidemie na SARS in 2002 en MERS in 2012’, zegt Peter Hotez van het Baylor College of Medicine in Houston. ‘We moeten dus rekening houden met een vierde uitbraak van het coronavirus in minder dan tien jaar. Een universeel vaccin is kosteneffectief en kostenbesparend en een absolute prioriteit als we willen vooruitgaan.’

Om te bepalen of de ontwikkeling en de aanleg van voorraden van een universeel vaccin de investering waard is, gebruikte het team een rekenmodel dat voor de hele Amerikaanse bevolking de verspreiding van een nieuw coronavirus simuleerde, gelijkaardig aan covid-19. Ook alle gevolgen voor de volksgezondheid (zoals ziekenhuisopnames) en de economie (zoals verlies van productiviteit en directe medische kosten) werden mee in kaart gebracht.

Daaruit blijkt dat vaccineren met een universeel coronavirusvaccin, zonder bijkomende maatregelen zoals bijvoorbeeld het gebruik van mondmaskers of afstandsmaatregelen, kostenbesparend was, zelfs in een scenario waarbij de werkzaamheid van het vaccin slechts 10% zou zijn.

Levens gered, kosten bespaard

Een universeel coronavirusvaccin met een werkzaamheid van 10% dat aan een kwart van de Amerikaanse bevolking wordt toegediend binnen een tijdsbestek van twee maanden na het begin van de pandemie zou 14,6 miljoen infecties kunnen voorkomen en meer dan 27 miljard dollar (24,5 miljard euro) aan directe medische kosten besparen.

7 miljoen hospitalisaties zouden worden vermeden en 2 miljoen mensen zouden niet sterven.

7 miljoen hospitalisaties zouden worden vermeden en 2 miljoen mensen zouden niet sterven, en dat voor een vaccin met een lage werkzaamheid dat als enige interventie wordt ingezet.

In een scenario waarbij dit universele vaccin aan slechts 10% van de Amerikaanse bevolking zou toegediend worden, kan nog altijd meer dan 2 miljard dollar (1,8 miljard euro) aan maatschappelijke kosten worden bespaard (bijvoorbeeld directe medische kosten en productiviteitsverlies door ziekteverzuim).

Belangrijke noodoplossing

Omdat er tijd nodig is om tijdens een pandemie een stamspecifiek vaccin te ontwikkelen, afgestemd op de specifieke virusstammen die op dat moment circuleren, onderstreept dit rekenmodel het belang van het beschikbaar hebben van een universeel vaccin als noodoplossing, concluderen de auteurs.

‘Ons onderzoek toont aan hoe belangrijk het is om zoveel mogelijk mensen in een populatie, zo snel als mogelijk enige mate van immuniteit te geven’, zegt Bruce Y. Lee, hoogleraar aan de City University in New York. ‘Als er een universeel vaccin is ontwikkeld, opgeslagen en klaar voor gebruik in het geval van een pandemie, kan dat een gamechanger zijn, zelfs als er drie tot vier maanden later een gerichter vaccin kan worden ontwikkeld.’