Bijen hebben sleutel in handen om bossen te herstellen
Bijen hebben de sleutel in handen bij het herstel van aangetaste bossen. Ze brengen stuifmeel naar verder gelegen gebieden en vergroten zo de genetische diversiteit, stellen Braziliaanse onderzoekers.
Het transport van stuifmeel (pollen) van de belangrijkste boomsoorten voor het herstel en behoud van tropische bossen is afhankelijk van bijen, concludeert een studie in Ecological Applications.
Door hun bereik maken de bijen bestuiving over grotere afstanden mogelijk. Ze vergroten zo de genetische diversiteit van planten en stimuleren de voortplanting en weerstand van inheemse soorten in aangetaste ecosystemen.
Atlantisch bos in Brazilië
Dat is de reden waarom het behoud van bijen voorrang moet krijgen in bosherstelprojecten, stellen de onderzoekers. Ze analyseerden hoe verschillende soorten bijen reageren op veranderingen in Braziliaanse boslandschappen.
Ze onderzochten ook hoe de toename van bijenpopulaties de verspreiding van stuifmeel kan vergroten bij bosherstelprojecten in aangetaste gebieden in Brazilië.
Het team trok naar suikerrietvelden in het zuidoosten van Brazilië, landbouwgebied dat vroeger Atlantisch bos was. Er blijft slechts 7 procent van de oorspronkelijke vegetatie over, kleine fragmenten van primair bos overdekt met lianen.
Bloeiseizoen
In hun studie namen de onderzoekers ook twee andere minder aangetaste restfragmenten op als referentie-ecosystemen. Een ervan staat vol met zeer diverse boomsoorten die ongeveer twintig jaar geleden door onderzoekers zijn geïntroduceerd om de watervoorraden te beschermen en de bosoppervlakte te vergroten.
Het andere fragment wordt gevormd door draslanden die zijn ontstaan na sedimentatie van waterlopen en nu worden gedomineerd door kruidachtige vegetatie.
Van oktober 2015 tot januari 2017 installeerden de onderzoekers in elk van deze gebieden vallen om op het hoogtepunt van het bloeiseizoen bijen te vangen.
220 soorten planten
Vervolgens vergeleken ze de omvang en diversiteit van bijenpopulaties met die van andere habitats. Ze analyseerden de stuifmeelkorrels op de gevangen bijen om te bepalen met welke plantensoorten ze in contact waren gekomen.
Veel bijen reageerden negatief op habitatverandering. Ze namen af in aantal in sterk verstoorde omgevingen, zoals antropogene draslanden en suikerrietvelden, en namen toe in bosfragmenten.
Grote en kleine bijen
Dit was vooral het geval voor sommige grote en middelgrote bijen die op de grond nestelen en voornamelijk te vinden zijn in bewaarde en herstelde bosfragmenten.
Op veel plaatsen in de wereld verdwijnen de bijen.
Het team ontdekte dat kleine en middelgrote bijen die ondergronds nestelen, met variatie in sociaal gedrag en voeding, niet worden beïnvloed door habitatverandering en zelfs de neiging vertonen om in aantal toe te nemen in sommige verstoorde gebieden.
Bijensoorten die een verminderde voorkeur voor stuifmeelbronnen vertonen en zich meestal tot een enkele plantensoort beperken (oligolectische bijen), reageerden negatief op habitatverandering.
Positieve feedback
De resultaten geven aan dat “herstelprogramma’s bijenpopulaties kunnen herstellen en dat bijen tegelijk de reproductie en weerstand van inheemse soorten in aangetaste ecosystemen kunnen stimuleren”, zegt coauteur Ricardo Ribeiro Rodrigues, bioloog aan Universiteit van São Paulo, en specialist in bosherstel.
“Het is een positief feedbacksysteem. Daarom moet het behoud van bijen prioriteit krijgen in herstelprogramma’s, door nestmateriaal opnieuw te introduceren wanneer soorten lokaal zijn uitgestorven.”
Blijf op de hoogte
Sterker overheidsbeleid nodig
“Brazilië is rijk aan bestuivers zoals bijen, maar we hebben dringend nood aan een sterker overheidsbeleid dat hun instandhouding garandeert, net zoals in landen als de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Noorwegen”, zegt Vera Lúcia Imperatriz-Fonseca, biologe aan dezelfde universiteit. “Zorg dragen voor bestuivers betekent een terugkeer van de biodiversiteit.”
Op veel plaatsen in de wereld verdwijnen de bijen. De oorzaken, gevolgen en mogelijke oplossingen worden bestudeerd. “De resultaten in deze studie helpen bij het nemen van overheidsmaatregelen om bosgebieden te herstellen waar bijen deel uitmaken van de strategie.”
Maak MO* mee mogelijk.
Word proMO* net als 2781 andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.
Meer verhalen
-
Nieuws
-
Nieuws
-
Interview
-
Wereldblog
-
Nieuws
-
Nieuws