‘Duidelijk verband’ tussen blootstelling aan PFAS en verschillende kankers

Patiënten met borst-, eierstok-, huid- en baarmoederkanker blijken opvallend hogere niveaus van bepaalde chemicaliën in hun lichaam te hebben. Een grootschalig onderzoek in de VS vindt een ‘duidelijk verband’ met stoffen als PFAS en Bisphenol A.

Wetenschappers van verschillende Amerikaanse universiteiten hebben bloed- en urinestalen van meer dan tienduizend proefpersonen geanalyseerd. Ze keken daarbij specifiek naar de blootstelling aan PFAS en andere chemische stoffen, en ze vergeleken die met gegevens over een eerdere kankerdiagnose bij de proefpersonen.

Daaruit blijkt een ‘duidelijke link’ tussen sommige van die stoffen en aandoeningen als borst-, eierstok-, huid- en baarmoederkanker, stellen ze.

PFAS

Bij vrouwen met een hogere blootstelling aan PFDE, een PFAS-variant met een lange keten, blijkt de kans bijvoorbeeld dubbel zo hoog op een een eerdere melanoomdiagnose. En ook vrouwen met een hogere blootstelling aan twee andere lange PFAS-verbindingen, PFNA en PFUA, hadden een bijna twee keer hogere kans op een eerdere melanoomdiagnose.

‘PFAS lijken de hormoonfuncties bij vrouwen te verstoren.’

Uit de studie blijkt ook een verband tussen PFNA en een eerdere diagnose van baarmoederkanker, en vrouwen met een hogere blootstelling aan fenolen zoals BPA (alomtegenwoordig in veel plastics) hadden een grotere kans op eerdere diagnoses van eierstokkanker.

De wetenschappers vonden geen oorzakelijk verband, benadrukken ze. Ze kunnen dus niet bewijzen dat een hogere blootstelling aan de stoffen de kans op een van de kankers rechtstreeks verhoogt. Maar de resultaten zijn wel een ‘duidelijk signaal dat de stoffen een rol kunnen spelen, en verder onderzocht moeten worden.’

Hormoonverstoorders

PFAS komen steeds vaker in het nieuws als hardnekkige vervuiling in water, voedsel en het menselijke lichaam, onder meer via anti-kleefpannen, industriële vervuiling, textiel en voedselverpakkingen. Ze worden vaak forever chemicals genoemd, omdat ze erg moeilijk afbreken en zich daardoor opstapelen in het milieu. 

‘PFAS lijken de hormoonfuncties bij vrouwen te verstoren’, zegt Amer Cathey, onderzoeker aan de University of Michigan en hoofdauteur van de studie. ‘Dat is een mogelijke uitleg voor het hogere risico op hormoongerelateerde kankers bij vrouwen.’

Volgens de wetenschappers moeten PFAS en fenolen als risicofactor voor kanker bij vrouwen worden beschouwd, en is meer onderzoek nodig naar de rol van de stoffen.

‘Nu gemeenschappen overal ter wereld worstelen met de PFAS-vervuiling, is deze studie nieuw bewijs dat beleidsmakers stappen moeten nemen om onze blootstelling aan PFAS te verminderen’, zegt Tracey J. Woodruff, directeur aan het fertiliteitscentrum van de Universiteit van California in San Francisco.  ‘Aangezien er duizenden soorten PFAS zijn, is een van de mogelijkheden om ze als een klasse van stoffen te zien, eerder dan elke aparte variant afzonderlijk te reguleren.’