"Gloednieuw BRICS-reservefonds geeft China te veel macht"

Vandaag vinden in de Braziliaanse stad Fortaleza voorbereidende vergaderingen plaats tussen ministers, bedrijfsleiders en leden van de bankwereld van de BRICS-landen (Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika).

Sinds 2012 onderhandelen zij over de oprichting van een ontwikkelingsbank en een reservefonds.

Op de zesde BRICS-top, die morgen van start gaat in Fortaleza en overmorgen verder gaat in Brasilia, zullen deze financiële instellingen formeel worden opgericht.

De samenstelling van het monetaire reservefonds, de Contingency Reserve Arrangement of CRA, zal echter onevenwichtig zijn, wat mogelijks weer kan leiden tot de reproductie van ongelijkheid, vrezen sommige economen.

Meer economische macht

Het reservefonds zal 100 miljard dollar bevatten, nodig om haar leden in mogelijke crisistijd bij te staan. China doet hiervoor een bijdrage van 41 procent, de kleinste partner, Zuid-Afrika, moet 5 procent van het totaal in het laatje doen en de overige landen elk 18 procent.

Deze percentages zijn gebaseerd op de economische omvang van elk land.

Deelname aan de New Development Bank (NDB), de andere instelling die het licht zal zien op de BRICS-top, zal geregeld worden op basis van gelijke aandelen: 10 miljard dollar elk plus gelijk stemrecht voor elk lid.

“De samenwerking tussen de vijf landen is al aan de gang in meer dan 30 gebieden en er is interactie tussen hen op zakelijk en academisch vlak” zegt Flavio Damico van het Braziliaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.

Maar het cement dat de BRICS-landen bindt, is hun streven naar meer macht en zeggenschap in internationale economische organisaties. “De structuur en de machtsverhoudingen van wereldwijde financiële en politieke systemen bleef onveranderd sinds 1945. Dat zal moeten veranderen om de werkelijkheid beter weer te geven”, zegt Damico.

Monetair vangnet

Zo zorgde de blokkering van een voorgestelde hervorming van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) door het Amerikaanse Congres ervoor dat de BRICS zelf met een oplossing wilden komen.

“De CRA zal niet op korte termijn in staat zijn om de economische wereldorde te veranderen, maar op lange termijn kan het de rol van het IMF uithollen”, zegt Christopher Wood van het Zuid-Afrikaanse Instituut van Internationale Zaken in Johannesburg.

De CRA werd opgericht als gevolg van de wereldwijde financiële crisis sinds 2008 en de “systematische wanverhoudingen in de wereldeconomie die bestendigd worden door het monetaire beleid van ontwikkelde economieën zoals de Verenigde Staten (VS) en de Europese Unie”, zegt BRICS-expert Vivan Sharan.

“Met dit monetaire vangnet willen de BRICS minder afhankelijk zijn van Bretton-Woodsinstellingen zoals het IMF, die dringend structurele en bestuurlijke hervormingen nodig hebben”, zegt hij.

Econoom Fernando Cardim, professor emeritus aan de Universiteit van Rio De Janeiro betwijfelt echter of het CRA succesvol zal zijn. Hij denkt dat de middelen veel te schaars zijn om zelfs problemen in Brazilië alleen, zoals de massale stadsvlucht, te kunnen oplossen.

Bovendien zal het de interne BRICS-twisten niet ten goede komen nu China beslissende bevoegdheden zal hebben, “vergelijkbaar of zelfs groter dan die van de VS in het IMF. En zij zullen hun macht waarschijnlijk met minder subtiliteit uitoefenen”, zo waarschuwt hij.