‘Horrorjaar’ voor dengue: 5 miljoen besmettingen, 5500 doden

Dit jaar zijn er tot november al meer gevallen van dengue geregistreerd dan in de afgelopen vijf jaren. Extreem weer en de klimaatverandering spelen de muggen die de ziekte verspreiden in de kaart. 

Dengue of knokkelkoorts is een virale infectie die wordt opgelopen via muggenbeten. Ze veroorzaakt griepachtige symptomen en hevige pijn, en kan zonder behandeling dodelijk zijn. 

De ngo Save The Children telde dit jaar al zo’n 5 miljoen gevallen van dengue in twintig van de zwaarst getroffen landen. Dit betekent nu al een stijging met 30 procent vergeleken met heel 2022, en 18 procent  meer dan de recordcijfers uit 2019.

In de twintig landen zijn minstens 5500 mensen om het leven gekomen door dengue, een stijging van 32 procent ten opzichte van vorig jaar en een stijging van 11 procent vergeleken met 2019. Het werkelijke aantal sterfgevallen en gevallen ligt waarschijnlijk veel hoger, omdat veel gevallen niet worden gemeld.

Van Bangladesh tot Peru

Bangladesh werd in 2023 geconfronteerd met de ergste uitbraak ooit, met dit jaar al meer dan 300.000 besmettingen, een enorme sprong ten opzichte van de 62.000 geregistreerde besmettingen in 2022. De uitbraak kostte al aan 1598 mensen het leven, onder wie 160 kinderen, de meesten jonger dan tien.

Het werkelijke aantal sterfgevallen en gevallen ligt waarschijnlijk veel hoger, omdat veel gevallen niet worden gemeld.

Ook Peru kampt met de ergste uitbraak in ruim tien jaar, en moest al in 18 van de 24 provincies de noodtoestand uitgroepen. De uitbraak heeft al aan minstens vijftig kinderen het leven gekost en nog eens meer dan 80.000 kinderen besmet. Het land telde dit jaar al ruim 270.000 besmettingen, bijna vier maal de 74.000 gevallen in 2017.

In West-Afrika rapporteerde Burkina Faso dit jaar al 511 sterfgevallen - het ministerie van Volksgezondheid schat het aantal gevallen op bijna 50.000.

Kinderen

Specifieke cijfers voor kinderen zijn er vaak niet, maar Yasir Arafat van Save The Children wijst er op dat ze bijzonder kwetsbaar zijn voor de ziekte. Hun immuunsysteem is zwakker, en vooral kinderen jonger dan vijf lopen een bijzonder risico, omdat ze sneller uitdrogen en in shock gaan door dengue. Bovendien spelen kinderen vaker buiten, waar er minder bescherming is tegen muggen. En ze worden indirect getroffen als hun ouders ten prooi vallen aan de ziekte.

Naar schatting 1,3 miljard kinderen – meer dan de helft van alle kinderen ter wereld – leven in landen of gebieden waar ze een frequent of voortdurend risico op de ziekte lopen.

‘In heel Azië hebben extreme weersomstandigheden ertoe bijgedragen dat 2023 een verwoestend jaar is geworden voor sterfgevallen door dengue, waardoor de levens van kinderen overhoop zijn gegooid’, zegt Yasir Arafat van Save The Children.

‘Kinderen worden niet alleen getroffen als slachtoffers van dengue, maar ook door verstoring van hun onderwijs, toegenomen economische en emotionele druk op hun gezin, en wanneer hun ouders of verzorgers de ziekte oplopen of sterven.’

Extreem weer

De ziekte rukt vooral op omdat de muggen die haar verspreiden het steeds beter naar hun zin hebben door de klimaatverandering. Stormen, hevige neerslag en overstromingen creëren veel stilstaande waterpoelen, de ideale omstandigheden voor de muggenpopulatie om zich voort te.

Dit jaar komt ook het weerfenomeen El Niño erbovenop.

Daarom moet de ziekte een belangrijk thema zijn op de VN-Klimaattop in Dubai, zegt de organisatie. Rijke landen moeten veel meer actie ondernemen om de klimaatverandering te bestrijden, en arme landen hulp bieden om de ziekte te bestrijden.