Tot 95 procent minder bijvangst van haaien en roggen door visnetten met ledverlichting

Visnetten met ledverlichting verminderen de bijvangst van haaien en andere zeedieren met tot wel 95 procent, terwijl de opbrengst van de beoogde soorten behouden blijft. Dit blijkt uit nieuw onderzoek.

Onderzoekers hebben een win-winsituatie ontdekt voor de commerciële visserij en de zeedieren: het gebruik van verlichte visnetten – een technologie die oorspronkelijk is ontwikkeld om de bijvangst van zeeschildpadden te verminderen – blijkt ook de onbedoelde bijvangst van haaien, roggen, zeeschildpadden en vinvissen aanzienlijk te verminderen.

Een team van Amerikaanse en Mexicaanse wetenschappers ontdekte dat verlichte kieuwnetten de totale bijvangst met 63 procent verminderden. De bijvangst van haaien en roggen daalde in het onderzoek zelfs met 95 procent. Ook de bijvangst van zogenoemde humboldtinktvissen en andere ongewenste vissoorten daalde aanzienlijk bij visnetten met verlichting. De opbrengst van de beoogde vissen werd met de netten niet verminderd. De onderzoekers vermoeden dat goed afgestelde netverlichting de niet-doelsoorten selectief afschrikt voor de aanwezigheid van netten. Dat kan komen doordat hun ogen groter zijn dan die van de meeste vissen, wat herkenning en ontwijking van de verlichte netten mogelijk vergemakkelijkt.

Het onderzoek is gepubliceerd in het tijdschrift Current Biology.

Bedreigde zeeschildpadden

Bijvangst, ofwel de vangst van niet beoogde soorten in de kustvisserij met kieuwnetten, heeft bijgedragen aan de toename van bedreigde soorten wereldwijd en kent ook grote gevolgen voor kustecosystemen. Kieuwnetten zijn wereldwijd veelgebruikte vistuigen in kustgebieden, maar ze vangen veel dieren die niet het doelwit zijn van vissers.

Tussen de bijvangst zitten vaak bedreigde en beschermde soorten zoals haaien, zeeschildpadden, zeezoogdieren en zeevogels, maar ook andere vissoorten en onverkoopbare vissen van de beoogde soorten. Deze dieren zijn bijvoorbeeld dood of gewond en worden overboord gedumpt.

De afgelopen tien jaar is het verlichten van kieuwnetten met ledverlichting een effectief middel gebleken om de bijvangst van bedreigde zeeschildpadden in de kustvisserij met kieuwnetten te verminderen. Het effect van netverlichting op andere kwetsbare soorten, de totale bijvangst en de efficiëntie van visserijactiviteiten waren echter nog niet eerder onderzocht.

Grotere efficiëntie

De onderzoekers plaatsten om de tien meter groene ledlampjes op kieuwnetten langs de Pacifische kust van Baja California Sur (Mexico) en ontdekten dat de verlichte netten de bijvangst van haaien en roggen bijna volledig tegenhouden.

‘De potentiële voordelen van verlichte netten reiken veel verder dan de bescherming van zeeschildpadden.’

Ook blijkt uit het onderzoek dat vissers met verlichte netten veel minder tijd kwijt zijn om de netten op te halen en te ontwarren. Dit komt doordat de vissers veel minder verstrikte dieren – vooral schildpadden, haaien, roggen, inktvissen en kleine vinvissen – uit de verlichte netten hoeven te bevrijden. Dat maakt de technologie ook aantrekkelijk voor vissers die hun efficiëntie willen verhogen, nog buiten de zorgen over bijvangst. Want wanneer deze tijdrovende en vaak zelfs gevaarlijke klus veel minder tijd in beslag neemt, kunnen vissers door met verlichte netten te werken meer dan een uur per reis besparen.

‘Deze resultaten tonen aan dat de potentiële voordelen van verlichte netten veel verder reiken dan de bescherming van zeeschildpadden’, zegt hoofdauteur van de studie Jesse Senko van de Amerikaanse Arizona State University.

Acceptatie door vissers

‘Kieuwnetten zijn alomtegenwoordig omdat ze goedkoop zijn en alles vangen wat er maar passeert’, zegt Hoyt Peckham, coauteur van de studie en directeur kleinschalige visserij bij de Wildlife Conservation Society (WSC). WCS is in veel kustlanden actief om de bijvangst van megafauna in de kieuwnetvisserij, zoals dolfijnen, haaien en roggen, tegen te gaan. Tot op heden waren de mogelijkheden beperkt om de bijvangst te verminderen en ondertussen wel de vangst van de beoogde soorten in stand te houden.

‘Dit onderzoek lijkt een praktische oplossing te bieden om de selectiviteit van kieuwnetten te vergroten en hun bijvangst te verminderen. Nieuwe technologieën zouden ons verder moeten helpen dit soort verlichting in kieuwnetten te integreren, zodat het voor vissers laagdrempeliger wordt om deze oplossing te gebruiken.’

John Wang, ecoloog bij NOAA Fisheries en ook coauteur: ‘Het leven van vissers makkelijker maken door de hoeveelheid tijd die nodig is om bijvangst vrij te maken, is even belangrijk als het verminderen van de bijvangstmassa in de netten. Het is belangrijk dat vissers weten dat er tastbare voordelen voor hen zijn. Dat is cruciaal voor de acceptatie van dergelijke technologieën door de visserij-industrie.’