VS noemt nieuwe doodvonnissen in Egypte 'buitensporig'

De Amerikaanse regering waarschuwde dat het besluit “instabiliteit, extremisme en radicalisering” in de hand werkt, problemen die de Egyptische regering juist wil oplossen. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken noemde de uitspraak van weer een andere rechtbank om de Jongerenbeweging 6 April te verbieden “verontrustend.”

“Aanhangers van de beweging liepen voorop bij de revolutie begin 2011 die leidde tot de val van voormalig president Hosni Moebarak. De regering van Egypte moet het vreedzame politieke activisme van de groep toestaan als zij, zoals zij heeft aangegeven, de transitie naar democratie wil maken”, staat in een verklaring die is uitgeven door het ministerie.

Gewillig werktuig

Ook Egyptische mensenrechtengroepen uiten scherpe kritiek op de laatste besluiten van de rechtbank. De rechtelijke macht is volgens hen niet meer onafhankelijk en een gewillig werktuig geworden van het leger. Veldmaarschalk Abdul-Fatteh el Sisi, voormalig legerleider en minister van Defensie, zal vrijwel zeker de presidentsverkiezingen eind mei winnen.

Onafhankelijke experts nemen aanstoot aan de reactie van Washington en suggereren dat, als de VS niet sterker optreedt en bijvoorbeeld alle militaire steun opschort, de verbale veroordeling niet serieus genomen zal worden. Jaarlijks stroomt er zo’n 1,5 miljard dollar naar Egypte, waarvan 1,3 miljard bestemd is voor militaire doeleinden.

De nieuwe gerechtelijke uitspraken komen net voor een gepland gesprek van de Egyptische minister van Buitenlandse Zaken, Nabil Fahmi, met zijn Amerikaanse ambtsgenoot John Kerry vandaag (dinsdag). Dat gesprek is bedoeld om de gespannen relatie die is ontstaan door het gedeeltelijk opschorten van de Amerikaanse hulp na de coup tegen president Mohamed Morsi vorig jaar, te verbeteren. Morsi was de eerste democratisch gekozen president van Egypte en een voormalige leider van de Moslimbroederschap.

Terroristische organisatie

Het vonnis dat de rechtbank gisteren uitsprak, volgt op een vonnis vorige maand waarbij 529 mensen ter dood werden veroordeeld voor een aanval op een politiebureau in Minia. Daarbij kwam één agent om. Dezelfde rechtbank kondigde maandag aan dat de vonnissen van 492 verdachten worden omgezet in levenslang, maar bevestigde de doodstraf van de overige 37. De rechtbank veroordeeld vervolgens nog eens 683 mensen tot de doodstraf, inclusief de hoogste leider van de Moslimbroederschap, Mohammed Badie.

Sinds de afzetting van Morsi heeft het nieuwe militaire regime duidelijk laten merken de Moslimbroederschap te willen vernietigen. Niet alleen werd Morsi gearresteerd en werd de leiding van de Broederschap beschuldigd van ernstige misdrijven, de politie heeft ook verschillende bloedbaden aangericht bij demonstraties. Daarbij kwamen meer dan duizend mensen om. Zo’n 23.000 mensen werden opgepakt en vastgezet, veelal in geheime gevangenissen waar marteling aan de orde van de dag is, zeggen mensenrechtengroepen.

De Moslimbroederschap werd ook uitgeroepen tot terroristische organisatie en het regime werkt aan nieuwe antiterrorismewetgeving. Daarin zou vastgelegd worden dat het hebben van een leidinggevende functie binnen de Moslimbroederschap, kan leiden tot de doodstraf. Ook de definitie van terrorisme zou worden opgerekt, tot alles wat het werk van ambtenaren of bepaalde instituten kan belemmeren. Verder zou elke actie die de “nationale eenheid” schaadt, strafbaar worden.

“Volgens deze definities kan iedereen die in 2011 of 2013 heeft meegedaan aan de volksopstanden, gebrandmerkt worden als terrorist”, zegt Joe Stork, Egypte-specialist bij Human Rights Watch (HRW).