Winstbejag en constructiefouten achter hoge dodentol bij Turks-Syrische aardbevingen

Een nieuw rapport bevestigt dat tekortkomingen in de bouw de belangrijkste oorzaak waren van het grote aantal slachtoffers tijdens de aardbevingen in Turkije en Syrië een jaar geleden. ‘Uit winstbejag liep men er de kantjes van af.’

Een onafhankelijk onderzoek door het Earthquake Engineering Field Investigation Team (EEFIT), geleid door experts van de Universiteit van Cambridge, schrijft het grote aantal slachtoffers bij de Turks-Syrische aardbevingen toe aan een ‘op winst gerichte bouwindustrie’. Zelfs de meest recent gebouwde gebouwen vertoonden gebreken, ondanks de strenge bouwvoorschriften en aanwezigheid van de vereiste technische expertise.

Grote ramp

Bijna exact een jaar geleden eisten twee aardbevingen met een kracht van 7,8 en 7,6 op de schaal van Richter meer dan 56.000 mensenlevens in het zuiden van Turkije en het aangrenzende gebied in het noordwesten van Syrië. Meer dan 100.000 gebouwen en huizen werden met de grond gelijkgemaakt, in totaal zouden bijna 200.000 gebouwen beschadigd zijn. Miljoenen mensen werden van ene op de andere dag dakloos.

Binnen een week na de aardbevingen bracht EEFIT, een samenwerkingsverband tussen de industrie en universiteiten, een team van dertig wereldwijde experts bijeen om de schade te beoordelen.

Ze bestudeerden de gebruikte bouwtechniek en de aardbevingsbestendigheid van het bouwarsenaal. Na bijna een jaar onderzoek stellen ze vast dat panden die bouwtechnisch niet voldoen, gewoon werden geregulariseerd. In het rapport staat dat ‘de drang naar winst alle betrokkenen binnen de bouwindustrie aanzet om er de kantjes vanaf te lopen’.

De experts roepen op om de controlemechanisme en de kwaliteitsgarantie in de wetgevende en bureaucratische processen te versterken. In het huidige systeem worden de bouwvoorschriften volgens hen niet voldoende nageleefd. ‘De legalisatie van niet-conforme gebouwen via amnestieregelingen kan niet doorgaan’, schrijven de auteurs in het rapport.

Bouwarsenaal moet onder de loep

Omdat zelfs in de nieuwste constructies tekortkomingen werden gevonden, raden de onderzoekers een volledige doorlichting van de huidige bouwwerken en infrastructuur in de regio aan. Zo’n inspectie is nodig om het risico in het geval van toekomstige aardbevingen in te schatten.

‘Ons veldwerk en onze analyse op afstand brachten veel mankementen aan het licht, waaronder het probleem van niet-conforme gebouwen met weinig seismische veerkracht’, zegt Professor Emily So van de Universiteit van Cambridge, die het onderzoek mee leidde.

Het bouwarsenaal bestond voornamelijk uit constructies van stug gewapend beton, wat volgens het 354 pagina’s tellende rapport de belangrijkste oorzaak is van het grote aantal slachtoffers.

‘De aardbevingen waren werkelijk tragisch en troffen een bevolking die al kwetsbaar was, inclusief migranten’, aldus professor So.

Een jaar na de feiten stellen hulpverleners vast dat de problemen op het vlak van huisvesting en psychologische hulp nog lang niet van de baan zijn voor de getroffen bevolking. Een op de drie getroffen kinderen woont nog steeds in tenten of containers. Toegang tot basisbehoeften blijft moeilijk volgens Artsen Zonder Grenzen, wat leidt tot mentale problemen bij de lokale bevolking.