Mensenrechten in de post-2015 agenda

De sprekers van Amnesty, IBON, Ogoni Solidarity Forum en het Center for Women’s Global Leadership zijn het erover eens dat de algemene mensenrechtenprincipes hierbij de leidraad zijn: mensenrechten zijn universeel, ondeelbaar en onderling afhankelijk. De ongelijkheid moet aangepakt worden en er moet vertrokken worden vanuit een globale visie. We kunnen bijvoorbeeld niet langer een onderwerp als geweld op vrouwen eenzijdig aanpakken zonder aandacht te hebben voor de economische impact ervan. 

Vanuit de mensenrechtenwereld is er lang geen aandacht geweest voor de economische, culturele en sociale rechten. Bij het panel heerst nu duidelijke eensgezindheid over de nood aan een weerspiegeling van alle rechten in het toekomstige kader. 

Een mensenrechtenaanpak gaat gepaard met ‘accountability’, ook daar zijn alle aanwezigen het over eens. Om dit te garanderen moeten er concrete mechanismes opgezet worden, benadrukt Amnesty. Voorstellen zijn bijvoorbeeld een versterking op het nationale niveau van de parlementen in hun rol als ‘watchdog’ van de ministers. Op lokaal niveau kan dat gaan om capacitybuilding zodat de gemeenschappen zelf controle kunnen uitoefenen.

De strijd is nog niet gestreden

OHCHR waarschuwt voor de te verwachten tegenwind. Iedereen lijkt het erover eens te zijn dat mensenrechten centraal moeten staan in het nieuwe ontwikkelingskader, maar toch wordt dit het meest controversiële thema in de komende debatten. 

Verwacht wordt dat bepaalde landen zullen vasthouden aan het bestaande ontwikkelingsmodel. Argumenten als zouden mensenrechten niet meetbaar zijn, zullen hier ter ondersteuning worden ingeroepen. Deze discussies kunnen leiden tot een loutere verwijzing naar de mensenrechten in de ‘preambule’ zonder weergave in de doelstellingen. 

Maar de vertegenwoordiger van OHCHR sluit de avond af met een positieve noot. Er zijn al veel stappen gezet in de goeie richting. Zo zien zowel het Rio+20 document als het rapport van de Secretaris-Generaal de mensenrechten als een vertrekpunt voor de nieuwe doelstellingen. Mensenrechten staan centraal in de huidige discussies, wat niet het geval was bij de MDG’s. We hebben het momentum. 

Nele Lefevere