Brief uit het noorden van Afghanistan: “Hier staan we zo dicht bij het leven en de dood”

Vandaag zagen we een kind sterven. We zijn tot het uiterste gegaan, maar dat was niet genoeg. Hij werd aangereden door een motorfiets en had een schedelbreuk.

Samen met negentien internationale medewerkers leid ik in het noorden van Afghanistan een traumacentrum. Daar worden we door 150 Afghaanse medewerkers bijgestaan. Het chirurgisch ziekenhuis omvat een spoeddienst, een operatiezaal, twee aparte ziekenhuiszalen voor mannen en vrouwen, en een afdeling intensieve zorgen. We beschikken er over röntgenapparaten, beademingstoestellen, infuuspompen en andere apparatuur.

Het kind lag aan een beademingstoestel, waarvan we er vier hebben op de afdeling intensieve zorgen. We hebben al veel levens kunnen redden dankzij die toestellen: slachtoffers van bomaanslagen of schietpartijen, mensen met hoofdwonden, etc. Door het kind in leven te houden, gaven we het een kans op overleven, op genezing, en gaven we de familieleden en onszelf nog een sprankeltje hoop.

Overstelpt door slachtoffers

Wij kiezen geen partij en helpen slachtoffers aan beide zijden van het conflict. Ook de buurman die wordt neergeschoten omdat hij een boom omhakt, de kinderen die in een vuurgevecht terechtkomen, de mensen op straat die gewond raken tijdens een bomaanslag, de gezinnen die met granaten worden bekogeld… We zijn er voor iedereen. Ook slachtoffers van huiselijk geweld, kinderen met brandwonden en verkeersslachtoffers kunnen bij ons terecht.

Soms worden we gewoon overstelpt door slachtoffers. Zo komen er bijvoorbeeld 10 verkeersslachtoffers bij ons aankloppen, moeten we 15 slachtoffers van een bomaanslag behandelen en verzorgen we tezelfdertijd zo’n 50 personen die in een vuurgevecht terechtkwamen. Dan moet het hele team tot in de vroege uurtjes doorwerken.

Tot het uiterste 

Deze jongen werd aangereden door een motorfiets. Zijn familie staat naast zijn bed terwijl ik de beademing stopzet en de buis van tussen zijn lippen weghaal om te controleren of hij zelfstandig kan ademhalen. We hebben het heel vaak met zijn familie over zijn overlevingskansen gehad. Als een kind stopt met ademen, weten we dat het bloeden of de zwelling in de hersenen alle hersenfuncties belemmert.

De jongen kan zo niet zelfstandig ademhalen. Rond het bed stonden heel wat mensen: zijn familie, twee dokters, een verpleger, iemand die de ochtenddienst had en maar bleef doorwerken… één voor één zijn ze bereid tot het uiterste te gaan om het kind te redden. Omdat het kind naar adem snakt, dienen we hem een verdovend middel toe. Dat verzacht het lijden. Familieleden houden zijn handen vast, een verpleegkundige wast zijn gezicht.

Hier staan we zo dicht bij het leven en de dood. Af en toe stokt de adem van het kind en dienen we hem opnieuw iets toe. Bij elke ademhaling stopt zijn hart bijna met kloppen. Zijn familie besprenkelt zijn lippen met water. We maken zijn luchtwegen vrij en stellen de familieleden gerust. Uiteindelijk stopt hij met ademen.

We wassen hem, kleden hem aan, binden zijn mond dicht en zijn tenen samen, en wikkelen hem in een schone doek. Zijn broer huilt.

De volgende patiënt

Het gezin ontfermt zich over zijn lichaam. De vader bedankt ons voor alle zorgen en draagt zijn zoon naar een oude break die hij van een vriend heeft geleend. Ik houd de jongen even vast terwijl de man achter in de auto kruipt. Ik geef hem het kind, hij omhelst zijn zoon en ze rijden naar huis, de bergen in.

We reinigen het bed, maken het gereedschap schoon en helpen de andere patiënten. Dan leggen we verse lakens op het bed, en slechts enkele uren later ligt er alweer een nieuwe patiënt op.

Brett Adamson