The State of the Union live op Youtube

Meer dan een uur had Barack Obama nodig om voor het Congress zijn plannen voor het volgende jaar uit te lijnen. De lege stoel van Congreslid Gabriel Giffords, die vorige maand in de staat Texas werd neergeschoten, was voor Obama aanleiding om de Congressleden op te roepen tot bipartisaan samenwerken.  “Het is geen geheim dat de leden van deze kamer hun verschillen hebben gehad de voorbije twee jaar,” zei Obama. “Maar Tuscon gaf ons een pauze. Tuscon herrinnerde ons eraan dat wie we ook zijn, en waar we ook vandaan komen, elk van ons deel is van iets groter – iets belangrijker dan partij of politieke voorkeur. Wij zijn deel van de Amerikaanse familie.”

Obama’s speech draaide om de toekomst. In de voorbije vijftig jaar is de wereld veranderd, en volgens de president moet Amerika mee. De Verenigde Staten moeten innoveren, investeren in onderzoek, in leerkrachten, in nieuwe technologieën. Obama wil meer geld voor onderwijs –tegen het einde van het decenium moet Amerika opnieuw het hoogste aantal universiteitsstudenten tellen-, voor onderzoek naar groene energie en schone brandstoffen. De middelen om dat onderzoek te financieren wil hij deels halen bij de huidige subsidies voor oliemaatschappijen. “Ik weet niet of jullie het hebben gemerkt, maar zij doen het prima alleen,” zei hij.

Economie en innovaties drongen andere thema’s in de speech op de achtergrond. Over de ziekteverzekering merkte Obama met enige humor op:  “Ik heb vernomen dat enkelen van jullie bezorgd zijn over onze wet op de ziekteverzekering.”  De president is bereid aan de wet te sleutelen, maar weigert terug te keren naar tijden waarin iemand met een verleden van medische problemen zich niet kon aansluiten bij een verzekeraar. Obama had het over lobbygroepen, en vroeg het Congress afspraken met lobbyisten op internet te registreren. Hij praatte over onderwijs, wil klaslokalen in de VS opnieuw bij de beste ter wereld maken, en had het ook over het budget. Naast een plafonnering van binnenlandse uitgaven kondigde de president ook besparingen aan bij het leger. 

Eindigen deed Obama met buitenlands beleid. Er waren woorden van steun voor Tunesië, en voor Zuid-Korea. Iran zal zich volgens de president in de toekomst steeds meer gedwongen zien te onderhandelen. Amerikaanse soldaten hebben Irak met opgeheven hoofd verlaten, zei hij, en vanaf augustus 2010 zullen ook Amerikaanse troepen in Afghanistan naar huis keren.

“The future is ours to win,” besloot Obama.

Obama oogste geen grote kritiek met zijn speech, maar luid applaus was er evenmin. Het bleef stil rond de klimaatverandering en immigratiewetgeving,  Afghanistan en Irak kwamen slechts kort aan bod. De warme pleidooien voor schone energie en milieuvriendelijke auto’s werden door velen positief onthaald, al bleef het onduidelijk over hoe de Obama-administratie dat doel wil bereiken. De president kondigde besparingen aan op defensie, maar bleef op de vlakte hoe de rest van het deficiet aan te pakken.

En ook van bipartisane samenwerking was de voorbije weken weinig te merken. Er was dan wel geen boegeroep te horen zoals tijdens de speech van vorig jaar, voorlopig doen de Republikeinen –sinds januari in de meerderheid in het Congress- er alles aan om een einde te stellen aan het Obama-tijdperk.  Voor hen moet het budget strikter, de belastingen moeten omlaag en de nieuwe wet op de ziekteverzekering moet eruit.