50 jaar Lipanda in Butembo

De dag van 30 juni begon met stralende zonneschijn en is geëindigd met een heldere sterrenhemel. Dat was een tijdje geleden. De voorbije twee maanden waren koud en grauw. Iemand zei me gisteren dat het op de feestdag van de onafhankelijkheid altijd regent. Tiens, waar heb ik dat nog gehoord, zelfs het begrip “drache nationale” hebben wij Belgen hier achtergelaten, hoewel ze het niet zo noemen. Maar de cinquantenaire was voor de weergoden speciaal genoeg om een uitzondering te maken.

Het programma vangt aan met een misviering en het planten van de boom van de cinquantenaire. Meteen daarop gaat de “marche de joie” van start. De opstelling, aldus, het document, moet gebeuren volgens de protocollaire volgorde zoals opgegeven als bijlage.

Op drie pagina’s volgt dan die volgorde. Als je die goed bekijkt dan word je toch wel even stil. De allerlaatste rangorde in de categorie staatsdiensten wordt toegekend aan de civiele bescherming, de laatste in de lijst parastatalen is de organisatie voor fraudebestrijding, en de hekkensluiter van de hele reeks, vlak achter de marktkramers, is het Rode Kruis.

Als de rangorde een uitdrukking is van het belang dat men er aan hecht, dan zullen de komende 50 jaren niet erg verschillend zijn van de vorige. Of zou het andersom zijn, mijmer ik, zou de rangorde bepaald zijn door het belang dat men er aan gehecht ziet worden? Dan is er nog hoop voor dit land.

De stoet vertrekt eerst naar de brug Muchanga voor de eerste steenlegging. Een zestal weken geleden is de brug verwoest door een stortbui en de daaropvolgende stijging van het waterniveau. De burgemeester had beloofd dat de brug “binnen de vier dagen” zou hersteld zijn. Vandaag probeert hij nu zo zijn gezicht te redde.

De stoet eindigt dan in het Tsakatsaka stadium waar het défile zijn hoogtepunt krijgt en waar gelegenheidsdiscours zijn voorzien. Vreemd genoeg is de speech van de ‘point focal du Cinquantenaire/Ville Butembo’ met een balpen weggeschrapt. Zou hij in ongenade zijn gevallen, of lijdt hij aan plankenkoorts?

Het programma geeft aan dat de diensthoofden plaats moeten nemen in de “Turbine d’honneur” vooraleer de autoriteiten aankomen. En die worden dan weer onthaald in protocollaire rangorde. In Butembo is die opnieuw een teken aan de wand: de commandant van de politie staat hoogst, dan de commandant van het leger, dan de burgemeester van de stad en tenslotte de vertegenwoordiger van de regering. Wie er nog aan twijfelde wie hier het grootste gewicht heeft in de samenleving krijgt hiermee het ultieme bewijs

Jammer dat we niet naar het stadium konden gaan. We zaten immers middenin een verhuis van kantoor en doorgangshuis. Maar dat is dan weer een ander verhaal.

Het heeft er ons niet van weerhouden om met collega’s een feestje te bouwen. Mensen die van de stad terugkeerden meldden dat er opvallend weinig volk langs de straat stond, in tegenstelling tot Kinshasa dus. Maar ja, wij hadden hier dan ook geen vorst op bezoek. Misschien hingen de Bubolezen allemaal aan hun TV-scherm gekluisterd om de défilé in Kin te volgen?

In de late namiddag kreeg ik een telefoontje van iemand die zich afvroeg of ik ook het land had verlaten, net als de expats van drie andere buitenlandse ontwikkelingsorganisaties. Zij vreesden blijkbaar onveilige toestanden en namen het zekere voor het onzekere.

Voor geen geld had ik echter de cinquantenaire in Kongo willen missen. Ons feestmaal werd al snel opgevolgd door een onvermijdelijke danspartij, en toen Werrason’s monsterhit “malewa” voor de derde keer werd gespeeld, kon zelfs de nachtwaker zich niet meer inhouden en stond hij in zijn eentje bij de poort buiten het bereik van de verlichting voluit te dansen.