Relativering

Mijn eerste keer… in een rammelend sardienenblik

Om 6 uur ‘s morgens stapte ik in een aftandse, maar prachtig beschilderde bus. Er was plaats voor zo’n 32 mensen. We vertrokken uiteindelijk 2 uur later met 57. We zaten op elkaar gepropt op een beklede plank met een andere plank in onze rug en een ijzeren staaf ter hoogte van onze kont. Daar gingen we dan voor de komende 12 uur. Het landschap dat aan ons voorbijdaverde was onbeschrijflijk mooi. Als we aan een rivier kwamen, dan gingen we erdoor. Aan de rijkelijk beboste heuvels kropen we balanserend, maar met een zekere vastberadenheid op. Haast overal langs het adembenemende traject hadden inpakkunstenaars à la Christo rotsen, struiken, zelfs graven met vrolijke stoffen bedekt.
Enkele tips voor de onervaren reiziger:

Wat neem je best mee? 

• Een hoofddoek: Terwijl grote stofwalmen de bus in kwamen gewaaid, las ik het toepasselijke devies dat vooraan geschilderd stond: “Stof zijt gij en tot stof stof zult gij wederkeren”
• Veel moed: De buschauffeurs organiseren spontane snelheidswedstrijdjes op de veel te smalle wegen.
• Een flesje Tampico: Als je de mierzoete frisdrank opgedronken hebt, kan je hier immers -in noodgeval- in plassen. Ik zag een oudere man dit noodgedwongen doen, omdat ze niet voor één persoon wouden stoppen. Kleine kinderen kan je nog uit het venstertje houden en ze zo hun behoefte laten doen. 
• Een wijde rok: Als er een pipi-stop is, haast iedereen zich de bus uit. Tijd om een struikje te zoeken is er niet. Ook de vrouwen hurken zusterlijk op één rij langs de weg.
• Een lunchpakketje: Wanneer er al een eet-stop gemaakt wordt, staan er kinderen met hongerige oogjes te wachten om de restjes van je bord met rijst en groenten op te kunnen eten… 
• Een plastieken zakje: Om zelf in over te geven of om aan te bieden aan je buurman ;-)    

Waar ga je best niet zitten?

• Schuin onder het bagagerek: Ik heb verschillende Haïtianen een valies op hun kop zien krijgen bij een wilde buiteling van de bus.
• Vanachter: Om één of andere reden word je daar schijnbaar hoger de lucht in gekatapulteerd telkens er een gat in de weg is.
• Vlak onder de boxen: Héél de weg (ook als je om vijf uur ‘s morgens – na een slapeloos nachtje in de bus- vertrekt) galmt daar immers het allerluidst Gospel of Konpa.  

Relativeren voor gevorderden…

Tijdens mijn eerste rit had ik mijn erbarmelijke toestand gerelativeerd: nog goed dat het geen nachtreis is, gelukkig heb ik nog een ruggensteun en is die zitplank goed vastgespijkerd, ik zit tenminste droog, “grâce à Dieu” zit ik niet tussen twee aangeschoten venten die mij het hof proberen te maken… Tijdens de terugtocht vielen helaas ook al deze voordelen weg, al hebben twee vrijgevige bodyguards natuurlijk ook wel iets ;-)
Ik moest dus naar relati-vering voor gevorderden grijpen: gelukkig zingt het gelegenheidskoor op de achterste rijen niet vals, die aan elkaar gebonden kippen daar in het bagagerek zien er precies toch nog minder gefortuneerd uit, we zijn tenminste niet in het ravijn gedonderd,…