ILO dwingt plaats af in Griekenland en Portugal (5)

Dat werd het uitgangspunt bij ILO-besprekingen met de Europese Unie. De ILO kreeg in Oslo ook een mandaat om in de programmalanden tussen te komen, tenminste als ze erom vragen, ofwel werknemers, of de werkgevers of de regeringen of allen samen. En zo gebeurde het ook. In Cyprus en Griekenland bijvoorbeeld, en nu ook in Portugal en Spanje. In Ierland, Portugal, Griekenland werden fora voor sociale dialoog gecreëerd. In elk van die landen werden regering en sociale partners samengebracht, ook met de Europese Trojka (Europese Commissie, Europese Centrale Bank en Internationaal Muntfonds) die het economisch-financiële beleid in de programmalanden stuurt. Die aansturing is bijzonder hard en weinig sociaal. De ILO zet haar eerste stappen in dit soort werk, wij hopen dat dit kan leiden tot een sociale bijsturing van de streng budgettaire benadering.

Griekenland

Tijdens een conferentie in Griekenland werd één en ander op rij gezet. De financiële en economische ingrepen hebben rechtstreeks zware gevolgen op de inkomens van de Griekse families. Dit leidde tot een onaanvaardbaar hoog armoedeniveau, het verschrompelen van de middenklasse, een ongekend aantal langdurige werklozen, dat voor de jongeren zelfs oploopt tot 64%. De armoede gaat structureel over van de ene naar de andere generatie. Een permanente afgevaardigde van de ILO verblijft in Athene om de sociale dialoog tussen werkgevers en werknemers opnieuw op gang te brengen. Technische ondersteuning wordt gegeven aan de sociale inspectie, aan de uitbouw van de sociale economie en aan de leer-werksystemen voor jongeren.

Onderzoek en leren van elkaars ervaringen

De landen worden ook ondersteund door ILO-onderzoek. Elke situatie is verschillend maar goede resultaten kunnen inspirerend werken voor de aanpak in andere landen. Wat leren we uit de aanpak van de crisis in Griekenland, Ierland, Portugal en Spanje, daarover wordt een studiereeks gemaakt die in die landen zelf maar ook in de regio moet leiden tot debatten tussen regeringen en sociale partners.

Portugal

Op 4 november ging in Lissabon een belangrijke conferentie door over de aanpak van de werkgelegenheidscrisis in Portugal. In het ILO rapport ter voorbereiding van deze conferentie staat dat één op de zeven banen verloren is gegaan sedert 2008, dat is iets minder erg dan in Griekenland en in Spanje, maar hoe dan ook bijzonder pijnlijk. De werkloosheid bedraagt nu 17%. Jonge werknemers en families met kinderen zijn het ergst getroffen. Mensen emigreren en 20% van de bevolking zou het overwegen. De voorspelde groei in 2014 zou te zwak zijn om de werkloosheid te verminderen. Investeerders betalen meer dan 5% intrest op hun leningen, in Duitsland is dat 2%. Volgens de ILO moet er eerst gemakkelijker en goedkoper kunnen geleend worden. Ten tweede moet export gepromoot worden, bijvoorbeeld naar Portugees sprekende landen. Ten derde moeten de werkzoekenden dichter gebracht worden bij de ondernemingen in expansie. De lonen kunnen dichter aansluiten bij de productiviteitsgroei zonder de competitiviteit te schaden. Ten vierde moeten de jongeren aan een baan geholpen worden, Europa moet daarbij financieel helpen. Inspiratie kan gevonden worden in de Scandinavische landen. Ten vijfde moet het onderwijssysteem terug kwaliteitsvol worden. Ten zesde moet de sociale dialoog terug haar plaats krijgen.

Met de werknemers hebben we de ILO op dit pad gebracht. De ambitie is er, het succes nog ver af want het is niet voor de hand liggend de baan van de Europese Trojka bij te sturen. Maar hoe moeilijk ook, dit is de opdracht van de ILO.