Nobelprijswinnaar Joseph Stiglitz: ongelijkheid resultaat van bewust gevoerd beleid (Am. vakbondscongres AFL-CIO 5 en einde)

“Het basisprobleem is veel ouder dan de vijf jaar van de crisis” zegt hij: “Het gemiddelde inkomen is nu lager dan 40 jaar geleden.” Hij verwijst daarbij naar gelijkaardige statistieken als diegene die ik al vermeldde (blog AFL-CIO 3) en het feit dat de inkomensgroei naar het topsegment in de samenleving gegaan is. Vooral de 1% topinkomens zijn er heel veel beter van geworden. “In Europa zijn gemiddeld de inkomens lager dan voor de recessie” gaat hij verder . “De oorzaak moet je niet zoeken bij onvermijdbare economische wetmatigheden. Het gaat om een institutioneel bewust gevoerd beleid (aangestuurd door Wall Street en de financiële sector en door academici die in hun dienst staan) om de ongelijkheid te vergroten, met als gevolg lagere inkomens voor de grootste bevolkingsgroep en dat is dan weer de oorzaak van tragere of negatieve groei, wat de inkomens nog meer onderuit haalt. Regeringen reageren hierop met een doorgedreven besparingsbeleid en dat versterkt nog eens diezelfde effecten.”

“Het echte probleem is het gebrek aan vraag. Onderwijs, opleiding, infrastructuur, zorginstellingen gaan er overal ter wereld op achteruit, terwijl wat we nodig hebben juist investeringen zijn in die sectoren. De werkloosheidsvergoeding werd in de VS met 49% verminderd. Mensen vliegen uit het systeem zonder degelijk tewerkstellingsprogramma. In de plaats van daarin te investeren blijft de klemtoon liggen op een oorlogseconomie aangedreven door Wall Street.”

“De massa mensen kan zich niet eens verdedigen want aansluiten bij een vakbond is in de VS niet mogelijk voor thuiswerkers (domestic workers), voor ontslagen werknemers en voor werknemers die zogenaamd een zelfstandigenstatuut hebben. Mensen zonder papieren mogen voor de werkgeversorganisaties geen werknemersrechten krijgen, want nu zijn dit goedkope werkkrachten.”

Ik stelde hem de vraag waarom sedert de vroege tachtiger jaren zowel in de VS als in Europa de lonen de productiviteit niet meer gevolgd hebben? “ Er zijn meerdere oorzaken, de verzwakking van de vakbonden, de politiek van vermindering van de minimumlonen, de CEO’s en topkaders die gewoon een groot deel van de koek wilden, door de lage rente werden machines goedkoper dan mensen, enz. dit is echt belangrijk en moet verder uitgezocht worden.”

“Men zei ‘het Europees Sociaal Model werkt niet meer’ maar het is nu wel duidelijk dat de deregulering van arbeidsvoorwaarden, het bevriezen of verminderen van lonen en van sociale zekerheid, niet werkt. Ook in Europa zijn de budgettaire problemen het gevolg van de crisis en niet omgekeerd. De supersterke internationale bedrijven ontsnappen op innovatieve wijze aan taxatie en belastingen door hun winsten staatloos te maken terwijl de budgetproblemen worden afgewenteld op de gewone mensen.”

Vanaf volgend weekend ben ik in Guatemala voor een bezoek aan partners van “Wereldsolidariteit” en voor een missie van de Internationale Arbeidsorganisatie. Goed voor een nieuwe kleine reeks.