Het Amazonegebied is in staking!

De inheemse bevolking van het Amazonegebied in Peru heeft de handen in elkaar geslagen en is begonnen aan een protest tegen het beleid van president Alan Garcia. Ze uitten een noodkreet voor het behoud van de Amazone.

Hoewel het ecologische bewustzijn in de wereld steeds groter wordt, gaat de roofbouw op de Amazone onverminderd verder. Grote stukken van de jungle van Peru in concessie gegeven aan petroleum- en mijnbedrijven (in 2008 besloegen de mijnconcessies 13,4% van de totale oppervlakte van Peru in vergelijking met 7,3% in 2005) en de houtkap eist elke jaar 150.000 hectaren bos op. De bewoners van de Amazone voelen zich in de steek gelaten door de regering en beschuldigen Alan Garcia ervan het land en zijn rijkdommen weg te geven aan multinationale bedrijven.

Dat er iets mis is met het milieubeleid van de huidige Peruaanse regering is reeds langer bekend. Dit wordt aangetoond door het feit dat de helft van de sociale conflicten in Peru - en dat zijn er heel wat, 161 in 2008 - gerelateerd zijn aan het behoud van ecosystemen.

Wij hebben een verantwoordelijkheid! 

In België weet iedereen dat het regenwoud in razende vaart wordt gekapt, een minderheid weet dat ook de ontginning van petroleum een belangrijke voetafdruk achter laat en een enkeling is er zich van bewust dat nu ook mijnbedrijven hun intrede hebben gedaan in de long van onze aarde. De impact van deze projecten is gigantisch; vegetatie verdwijnt, rivieren en grondwater worden vervuild en de biodiversiteit neemt met rasse schreden af.

In Peru gaat deze roofbouw rustig verder. De Peruviaanse regering voert een erg neoliberale koers en pleit openlijk voor de ontginning van zoveel mogelijk natuurlijke bronnen. Hierbij wordt geen rekening gehouden met de specifieke plaatsen en omstandigheden van de projecten. Voorbeelden die aantonen dat de regering het daarenboven niet zo nauw neemt met de milieuwetgeving zijn legio (Cerro de Pasco, La Oroya, etc.). Recent werden er wetten gestemd die de verdere roofbouw op het land vereenvoudigen. Het is tegen deze nieuwe wetten dat de Amazone bevolking reageert.

De inheemse bevolking vraagt de terugtrekking van de decreten 1020, 1064, 1080, 1081 en 1090. Volgens hen zijn deze decreten een inbreuk op de grondwet en op conventie 169 van de Internationale Arbeids Organisatie (die rechten toekent aan de inheemse bevolking). Deze wetten kaderen in de neoliberale politiek van Alan Garcia en verlenen een verder gunstig klimaat voor multinationale bedrijven. Ze zorgen voor een eenvoudigere toegang tot natuurlijke hulpbronnen zoals water, bos, grondstoffen en land. 

Voor de bewoners van de Amazone is de maat vol. Zij willen verandering. Zo kan het niet langer verder. Het is een strijd van David tegen Goliath. De inheemse bevolking is niet zo talrijk, ze hebben weinig middelen en leven ver van de “bewoonde” wereld. Hun leiders zijn vaak weinig georganiseerd en hebben zo goed als geen ervaring in het opzetten van protestmarsen. Hun protest is dan ook heldhaftig.

De protestanten geven het weinige geld dat ze hebben uit aan transport, reizen soms dagen en laten alles achter om met hun speer in de hand (symbool van de inheemse bevolking) hun stem te laten horen. Het protest gaat door in verschillende dorpen en steden aan de rand van het regenwoud omdat protest in de hoofdstad en andere grote steden, om economische redenen, simpelweg niet mogelijk is.

Dit protest is erg belangrijk. In aantal is deze groep verwaarloosbaar; de inheemse bevolking maakt immers maar een klein percentage van de Peruviaanse bevolking uit. Ook economisch is het gebied weinig relevant want de inheemse bevolking draagt weinig bij aan de economie van Peru. Moreel en ecologisch gezien is het protest essentieel. Deze mensen vinden het beledigend steeds als arm te worden afgeschilderd. Ze hebben hun manier van leven en zijn rijk aan cultuur. Het is niet alleen de natuur die hier bedreigd wordt maar ook hun levenswijze. Daarnaast weten zij als geen ander hoe het eraan toe gaat in dit weinig toegankelijk stukje van de wereld.

Waarom worden ze niet gehoord? Niet op nationaal noch op internationaal vlak.

Op nationaal vlak is dit duidelijk. De bewoners van de Amazone gaan lijnrecht in tegen de koers die het land momenteel vaart. Ze vragen de intrekking van een aantal wetten die in tijden van crisis een extra input moeten geven aan de Peruviaanse economie.

Een uitgebreide troepenmacht is opgeroepen om strategische punten te vrijwaren van protestanten. Desalniettemin is de controle van de stad Atalay nu in handen van de inheemse bevolking. Ook zijn de wegen naar Tarapoto, Yurimaguas, Pucalpa en Cusco volledig afgesloten. Daarnaast zijn drie stations van Petroperú (nr. 5, 6 en 7) bezet; hierdoor wordt het oppompen van ruwe aardolie voor onbepaalde tijd stil gelegd. Er zijn bovendien acties in Iquitos, Pasco, Urubamba, Puno, Arequipa en Bagua.

De inheemse bevolking is ervan overtuigd dat de regering mensen heeft omgekocht binnen hun eigen organisatie. Leiders die een half jaar geleden op de barricade stonden pleiten plots lijnrecht tegen de huidige acties zonder duidelijk verklaarbare redenen.

Op internationaal vlak?

De overheid schildert het protest af als locaal en van weinig belang. Dit is echter niet het geval. De gehele Amazonebevolking is in staking en ze zullen blijven protesteren tot aan hun eisen wordt voldaan. Omdat de ineemse bevolking niet gehoord wordt door de overheid, werd op 29 april opgeroepen de vreedzame strijd te radicaliseren.

De inheemse bevolking is het protest begonnen op 9 april elke dag komen er mensen bij. Gisteren hebben ook enkele campesino leiders (boeren leiders) uit de Andes zich geëngageerd om de strijd van de inheemse bevolking met woord en daad te ondersteunen.

Als deze mensen op de “Plaza de Armas” (het hoofdplein) in Lima zouden staan, was dit wereldnieuws. Het is niet omdat dit niet het geval is, dat het daarom onbelangrijk is. Dit is geen banaal protest van enkelingen. Het is een noodkreet van een onderdrukte bevolkinggroep die de middelen en de organisatie niet heeft om zich strategisch te kunnen profileren en die daarenboven op alle mogelijke manieren wordt tegengewerkt door een machtige tegenstander.

Wij hebben een verantwoordelijkheid. Wij kunnen ons niet verstoppen achter onwetendheid; hoogstens achter onmacht. Maar iemand die weet dat er iets gedaan moet worden en niet bij machte is er iets aan te doen schreeuwt het uit, roept om hulp en verteld aan iedereen wat er gaande is.

Het is belangrijk dat de wereld weet wat hier gaande is. Dat iedereen weet dat de bewoners, van deze uiterst belangrijke plek voor het welzijn van de wereld, om hulp roepen. Dat ze uitschreeuwen dat hun land het regenwoud als een bron van dollars ziet en niet als een bron van leven.

Sorteren en recycleren, milieuvriendelijkere auto´s, spaarlampen, goed isoleren,… In ons landje zijn we goed bezig. Maar wordt het geen tijd dat we in deze mondiale wereld ook eens over de grenzen heen durven kijken en de echte problemen onder ogen durven zien. De bescherming en het behoud van het regenwoud, een internationale afdwingbare milieuwetgeving, een importverbod voor bedrijven die te sterk vervuilen. Als consumenten hebben we een verantwoordelijkheid.

We kunnen iets veranderen!

Thomas Quirynen (www.wijzijnweg.be)
Zuidmedewerker Catapa (www.catapa.be)